Consument krijgt een neus voor koffie
Onder koffiedrinkers groeit de waardering voor speciale koffiesoorten, alsof het bruine goud de nieuwe wijn is. Het gaat om koffie waarvan de bonen niet gemengd zijn en van één bepaalde plantage komen. De consument ontwikkelt zelfs het gevoel voor de verschillende brandingen.
Dat constateren de Vereniging van Nederlandse Koffiebranders en Theepakkers (VNKT) en koffiebrander Barend Boot van The Golden Coffee Box, nu het aantal kleine handelaren en koffiebranders in Nederland groeiende is. „Het zijn de kleine ondernemingen die dicht bij de consument willen staan om ze die specials te laten proeven”, vertelt directeur Michael Römer van de VNKT.Boot is behalve brander ook koffiehandelaar. Hij heeft een winkel in Baarn. Hoewel hij spreekt van een nichemarkt, denkt hij dat die de komende jaren wel kan doorgroeien van 3 tot 5 procent naar 10 procent. „Dat is in elk geval het potentieel dat interesse heeft in een andere koffie. Vooral de laatste vier jaar is die markt groter aan het worden”, aldus Boot.
De kunst van de zogeheten ”origine” -koffie uit één land of een bepaalde regio- is het constant houden van de kwaliteit; volgens Römer is dat erg moeilijk. „Hoe verder de precisie, hoe groter het risico voor een slechte oogst. Daarom wordt het uiteindelijk vaak een melange van tien verschillende andere ”origines” uit het gebied. Zo kun je fluctuaties in smaak voorkomen”, aldus Römer. Een ”single origine” -koffie van één plantage- kan soms uitzonderlijk zijn, maar het jaar daarop bijvoorbeeld weer niet omdat de kwaliteit dan niet goed is, stelt Römer.
Dat de ”single state” (klein gebied van koffieplantages die jaarlijks meestal van hetzelfde stukje grond de koffie oogsten) ook wel met de wijncultuur wordt vergeleken, heeft alles te maken met de smaak en staat verder los van de wijze van verbouw en verwerking. „Ook in de koffiesmaken heb je het over langgerekt, de nasmaak en zoet en bitter”, zegt Boot. Volgens hem kan een goede kok en wijndrinker een goede koffie direct duiden.
De opkomst van de ”origine” en ”single origine” heeft er in Nederland voor gezorgd dat er weer een lichte herwaardering is gekomen voor de filterkoffie, volgens Boot nog steeds een van de beste manieren om een goede pot koffie op tafel te krijgen. „Door de opkomst van de Senseo en daarna de espressomachines werd de bijnaam van filterkoffie, bakkie pleur, alleen maar sterker, maar het tij keert”, ziet Boot.
De betere koffiesoorten, met name uit Panama, gaan voor steeds hogere prijzen over de toonbank. Op veilingen wordt vaak zes tot zeven keer meer betaald dan de gemiddelde marktprijs. Boot verwacht dat de betere koffiesoorten in drie tot vier jaar aanzienlijk duurder worden. „De hoeveelheid is beperkt en de belangstelling ervoor neemt toe.” Dat de prijs omhoog gaat, vindt hij wel zo eerlijk. „Als landbouwproduct is de koffieboon nog steeds erg goedkoop, zeker als je vergelijkt met de prijzen die voor kwaliteitswijnen worden neergeteld.”