De coalitiepartners liggen al sinds hun aantreden in januari 2007 overhoop en speculaties over vervroegde verkiezingen deden al langer de ronde.Molterer zei maandag op een inderhaast belegde persconferentie dat hij op zijn laatst in september nieuwe parlementsverkiezingen wil. Hij zei dat hij Oostenrijk niet het slachtoffer wil laten worden van de interne crisis binnen de SPÖ, die volgens hem in een leiderschapscrisis verkeert.

De SPÖ schuift de schuld van de huidige crisis in de schoenen van de ÖVP. Volgens SPÖ-parlementariër Doris Bures heeft de ÖVP de verkiezingsuitslag van oktober 2006 nooit geaccepteerd en slechts gewacht op een moment om de regering te laten vallen. De ÖVP verloor destijds flink, terwijl de sociaaldemocraten de grootste partij werden.

Sinds de zwart-rode regering werd gevormd ruzieden beide partijen constant over hervormingen op het gebied van onder meer de volksgezondheid en belastingen. In de peilingen staan beide regeringspartijen op verlies. De radicaal rechtse FPÖ staat op winst.

Het meest recente conflict tussen de coalitiepartners vindt zijn oorsprong in een open brief van de sociaaldemocratische bondskanselier Alfred Gusenbauer in een populaire krant. Daarin schrijft hij dat het Oostenrijkse volk per referendum moet worden geraadpleegd over toekomstige wijzigingen in het Europese hervormingsverdrag, alsmede over de toetreding van Turkije tot de Europese Unie. De ÖVP protesteerde hevig, omdat over deze aanzienlijke beleidswijziging niet eerst met haar overlegd was.

Gusenbauer is binnen zijn eigen partij niet onomstreden. Na nederlagen van de SPÖ bij regionale verkiezingen in Tirol en Neder-Oostenrijk stapte hij in juni op als partijleider. Sindsdien wordt de partij geleid door Werner Faymann, die samen met Gusenbauer de open brief schreef.

Gusenbauer zal bij de komende verkiezingen niet meer de lijsttrekker van de SPÖ zijn. Hij maakte zijn terugtreden maandag aan het partijbestuur bekend. Critici in zijn partij stellen dat Gusenbauer er niet in slaagt het stempel van de SPÖ op de coalitie te drukken. Werner Faymann wordt de nieuwe topman van de SPÖ.

Wat nu de volgende stap wordt, is nog onduidelijk. Mogelijk wordt in de komende dagen in het parlement een motie voor vervroegde verkiezingen ingediend. Volgens het persbureau APA zou de vicebondskanselier graag zien dat beide coalitiepartijen een dergelijke motie gezamenlijk indienen.