Coalitie wacht hete augustusmaand
De coalitiepartners CDA, PvdA en ChristenUnie kunnen opgelucht ademhalen. Ze zijn erin geslaagd zonder noemenswaardige kleerscheuren het zomerreces te halen.
Potentiële struikelblokken en valkuilen waren er genoeg in de afgelopen weken, zoals de bezuiniging op de kinderopvang, de selectie van embryo’s op erfelijke ziektes en het rapport van de commissie-Bakker over het ontslagrecht en de hervorming van de arbeidsmarkt.Maar dankzij de nodige stuurmanskunst en de bereidheid elkaar wat te gunnen, wisten de drie regeringspartijen een crash te vermijden. Vanaf vrijdag kunnen de Tweede Kamerleden van hun vakantie gaan genieten. De ministerraad werkt nog een weekje door, maar daarna mogen ook de bewindslieden het even kalm aan doen.
Toch is er weinig reden voor echte gerustheid. In augustus, als het politieke bedrijf weer begint, moet het kabinet besluiten nemen over een aantal heikele dossiers, waarover grote interne verdeeldheid bestaat. Garanties dat het kabinet op Prinsjesdag eendrachtig een mooie begroting voor 2009 kan presenteren, zijn er dan ook niet.
Om te beginnen is er de koopkracht. Volgens het Centraal Planbureau gaan de meeste huishoudens er volgend jaar veel minder op vooruit dan eerder beloofd. Minima dreigen dan zelfs 1 procent te moeten inleveren. Dat laatste is, zeker voor de PvdA, onacceptabel.
Het koopkrachtverlies wordt deels veroorzaakt door het kabinetsplan om de btw te verhogen. De PvdA wil die maatregel om die reden een jaar uitstellen. Maar daar is het CDA mordicus tegen. De hogere btw levert 2 miljard euro op. Het kabinet wil dat geld gebruiken om de WW-premie voor werknemers af te schaffen, wat goed is voor de werkgelegenheid. Het CDA wil daarom dat de WW-verlaging hoe dan ook doorgaat.
Het meningsverschil leidde deze week tot openlijk geruzie tussen CDA en PvdA, waarbij ongewoon harde verwijten door de vergaderzaal van de Kamer vlogen. De oppositiepartijen keken likkebaardend toe.
Ook op andere terreinen is er in augustus conflictstof te over. Zo moet het kabinet in september met concrete voorstellen komen om rijkere 65-plussers te laten meebetalen aan de AOW. Hierover zijn in het regeerakkoord afspraken gemaakt, maar die lijken in de praktijk vrijwel onuitvoerbaar. De besluitvorming over de bezuinigingen op de AWBZ is evenmin een gelopen race.
In het najaar zal ongetwijfeld ook de uitwerking van de voorstellen van de commissie-Bakker voor hoofdbrekens zorgen. De eind vorig jaar met de grootste moeite gesuste ruzie over het ontslagrecht kan dan elk moment weer de kop opsteken. En of dat nog niet genoeg is, leidt ook de kilometerheffing keer op keer tot politiek getwist.
Dat twee van de drie regeringspartijen, CDA en PvdA, op zwaar verlies staan in de peilingen, betekent voor het kabinet misschien wel een ’blessing in disguise’. Deze partijen hebben op dit moment geen enkel belang bij vervroegde verkiezingen. De wil om er samen uit te komen wordt daardoor alleen maar sterker.