Waarom stierf volgens de D66-jongeren de vrijheid van meningsuiting in 2008? Een van de motieven is dat de cartoonist Gregorius Nekschot een aantal uren de cel in moest omdat het openbaar ministerie onderzoek deed naar zijn werk. Volgens het OM bleek een aantal prenten beledigend voor moslims en mensen met een donkere huidskleur. De naam Nekschot is overigens een pseudoniem. Het gebruik van zo’n schuilnaam pleit niet voor iemands dapperheid.De cartoonist neemt niet slechts moslims op de korrel, maar ook christenen. Hij lijkt een liefhebber van tegennatuurlijke seks. Hij publiceerde een prent waarin een minister van de ChristenUnie zich op deze wijze zou bezighouden met God. De tekenaar toont zich daarin weinig origineel. De scène herinnert aan het schandaal rond de schrijver Gerard Reve. Nekschot toont zich opnieuw niet erg moedig. Want hij weet ongetwijfeld dat de Hoge Raad Reve in 1968 vrijsprak.

De politieke reacties op de door het OM geuite visie zijn voorspelbaar. De VVD en de PVV keren zich als oppositie fel tegen het verderfelijk geachte ingrijpen van het OM. De regeringspartijen gedragen zich iets verstandiger, hoewel ook D66 het optreden van het OM als buitenproportioneel typeert. De SP werpt tegen dat de cartoons al drie jaar geleden zijn gemaakt. Maar dat is zo vreemd niet. De aangifte waaruit de arrestatie voortvloeide, dateert immers van 2005.

De Jonge Democraten en anderen die het opnemen voor tekenaars als Nekschot maken de vrijheid van meningsuiting tot eenzame afgod. Die vrijheid is immers niet absoluut bedoeld. Er was altijd sprake van wettelijke beperkingen. Met name als woorden, teksten of beelden haat stimuleren. Of als zij bevolkingsgroepen discrimineren. Het is nog altijd strafbaar zich op een bepaalde manier beledigend en discriminerend uit te laten in de richting van etnische of religieuze groepen.

De overwegingen van een rechter ten aanzien van wat beledigend is, zijn voor iemand die geen jurist is soms moeilijk te volgen. Kenmerkt de actuele cultuur zich niet steeds meer door het kwetsen om te kwetsen? Liefdeloos. Zonder rekening te houden met een ander. Misschien stonden mensen die toevallig de in scène gezette begrafenis passeren een paar dagen ervoor nog aan het geopende graf van een geliefde dode. Kunnen ze zich niet lelijk geraakt en bezeerd voelen?

Onbegrensde vrijheid van meningsuiting, zoals deze zich ook manifesteert in de actie van de Jonge Democraten, kan mensen beschadigen. Vaak lijkt het in onze maatschappij alleen nog belangrijk wat iemand bedoelt met de boodschap die hij afgeeft. Wat de geadresseerde daarbij voelt, schijnt van minder gewicht. Er klinkt hooguit nog zoiets als: „Moet toch kunnen.” Dat maakt duidelijk dat onbegrensde vrijheid van meningsuiting eigenlijk leidt tot een liefdeloze cultuur.

Het is trouwens niet werkelijk gedaan met de vrijheid van meningsuiting. Het OM besloot Wilders niet te vervolgen om zijn film. Hij mag zijn gal spuwen over de islam en de Koran. Zijn uitlatingen heten weliswaar „beledigend voor moslims”, maar blijven binnen de context van het maatschappelijk debat. D66-leider Pechtold maakt ook rustig de christendemocraten uit voor machtswellustelingen. De Jonge Democraten willen gewoon schoppen. Dat staat trouwens ook op hun website.