In een week die voor de financiële markten gedomineerd werd door bedrijfscijfers, kwam het eerste belangwekkende macronieuws pas afgelopen woensdagavond. Op een seminar toonde topman Greenspan van het stelsel van Amerikaanse centrale banken (Fed) zich optimistisch over de productiviteitsontwikkeling in de VS in de komende jaren. Het Amerikaanse bedrijfsleven is naar zijn mening nog niet klaar met de in het midden van de jaren negentig ingezette ontwikkeling om innovaties op ict-gebied toe te passen in het productieproces. Positief punt voor de aandelenmarkten was de opmerking van Greenspan dat als men in staat zou zijn om de inflatie gematigd te houden, dat dan de koers-winstverhoudingen (van aandelen) zouden kunnen stijgen.

Dezelfde avond werd het Beige Book gepubliceerd, het naar de kleur van zijn kaft vernoemde verslag van de economische situatie in de twaalf Federal Reserve-districten. Dit rapport was somber van toon; er werd melding gemaakt van zwakke detailhandelsverkopen, een stagnerende ontwikkeling in de industrie en een zwakke arbeidsmarkt. Het vierde kwartaal zal naar verwachting een lagere economische groei vertonen dan het derde, waarvan de cijfers volgende week worden bekendgemaakt.

Donderdag trok de ECB de aandacht naar zich toe door de verslappende begrotingsdiscipline in een aantal (niet bij naam genoemde) EMU-lidstaten in scherpe bewoordingen te veroordelen. Anders dan de voorzitter van de Europese Commissie, Prodi, eerder had gesteld, is het Groei- en Stabiliteitspact volgens de ECB niet te inflexibel en zijn de huidige problemen aan de landen zelf te danken.

In de voorgaande periode van hoge economische groei hebben diverse landen verzuimd om hun tekorten sterker terug te dringen, waardoor zij nu niet meer aan de regels van het pact voldoen. Hoewel van de zijde van de Bundesbank zelfs over de mogelijkheid van renteverhoging werd gerept (als drukmiddel om overheden tot tekortreductie te bewegen), denkt Effectenbank Stroeve dat de ECB hier niet toe over zal gaan.

Vrijdag bleek dat de Britse economie in het derde kwartaal met een stevige 0,7 procent is gegroeid. Ten opzichte van een jaar eerder bedroeg de groei 1,7 procent. De groei in de dienstensector won aan snelheid, de industrie herstelde na een zwak tweede kwartaal. Stroeve gaat uit van een groei in Groot-Brittannië in 2003 van 2,7 procent. Dat is mede gebaseerd op de verwachting dat de open Britse economie zal profiteren van een doorzettend herstel in de VS.

Aanstaande maandag zal met de Duitse Ifo-conjunctuurindicator het startschot worden gegeven voor een week met veel belangrijke macro-economische cijfers. De marktverwachting is dat het ondernemersvertrouwen in oktober voor de vijfde maand op rij is gedaald. Gelet op de aanhoudende onzekerheid over de situatie in Irak en de zorgwekkende ontwikkeling van de Duitse overheidsbegroting is dit naar de mening van Stroeve niet onwaarschijnlijk.

Bovendien zal het aantreden van een nieuw rood-groen kabinet het over het algemeen meer conservatief ingestelde bedrijfsleven waarschijnlijk weinig bekoord hebben. De daling van de afgelopen maanden mag naar de mening van Stroeve echter niet gezien worden als een voorbode voor een hernieuwde recessie in Duitsland. In vergelijking met voorgaande recessies ligt de indicator nog steeds op een duidelijk hoger niveau.

Nadat aanstaande dinsdag cijfers betreffende het Amerikaanse consumentenvertrouwen zijn bekendgemaakt, is donderdag de beurt aan het Europese consumenten- en producentenvertrouwen. In september was nog sprake van een verrassende verbetering van het sentiment bij de consument, maar gezien de ontwikkelingen in diverse EMU-landen zit dat er deze maand niet in.

Het producentenvertrouwen in de eurozone is in de afgelopen maanden slechts in geringe mate gedaald, maar ook hiervoor geldt dat in oktober de neerwaartse trend waarschijnlijk doorzette. Net als voor de Ifo-indicator geldt dat vertrouwensindices in de eurozone, ondanks de ontwikkeling in de afgelopen maanden, op een relatief hoog niveau ligt.

Donderdagmiddag zal de aandacht van de financiële markten zich richten op de VS, waar de cijfers van het bruto binnenlands product voor het derde kwartaal worden bekendgemaakt. De marktverwachting is een stevige groei van 3,6 procent op jaarbasis, volgend op drie kwartalen met reeds een gemiddelde groei van 3 procent. Hiermee heeft de Amerikaanse economie de recessie van 2001 dan al weer een vol jaar achter de rug, terwijl de financiële markten nog op geen enkele wijze het ingezette herstel hebben verdisconteerd.

Hiertegen kan worden ingebracht dat voor het vierde kwartaal gerekend moet worden op een lagere groei dan in het derde kwartaal -Stroeve gaat uit van circa 2 procent- en dat de groei niet breed wordt gedragen (met name de industrie doet het nog steeds niet erg goed). Op grond van positieve factoren als het (zeer) ruime monetaire beleid, de lage lange rente, eveneens lage voorraadniveaus, een gematigde inflatie en de hoge productiviteitsgroei in de VS verwacht Stroeve dat de economische groei in de loop van 2003 zal aantrekken tot een niveau van 3 à 3,5 procent.

Deze rubriek komt tot stand in samenwerking met Effectenbank Stroeve.