„Werk Mönnich relevant voor moderne liturgie”
Het werk van de lutherse theoloog Conrad Willem Mönnich (1915-1994) is van belang voor de huidige liturgiewetenschap.
Dat betoogt Eward Postma in zijn proefschrift ”Dilettant, pelgrim, nar. De positie van C. W. Mönnich in cultuur en theologie”, (uitg. Eburon, Delft), waarop hij maandag promoveerde aan de Protestantse Theologische Universiteit te Utrecht. Postma (1972) is docent liturgiewetenschap aan het Theologisch Seminarium van de PThU en onderzoeker bij het Liturgisch Instituut van de Universiteit van Tilburg.Een groot deel van zijn leven was Mönnich hoogleraar in de geschiedenis van het christendom aan de theologische faculteit van de Universiteit van Amsterdam en talloze jaren adviseur van de lutherse synode. Samen met W. J. Kooiman en P. Boendermaker behoorde hij tot de bekende lutheranen in Nederland.
Mönnich was vrijzinnig in de theologie, een modernist, in literair opzicht te vergelijken met Menno ter Braak. Hoezeer Mönnich ogenschijnlijk onverenigbare posities samenbrengt, blijkt ook uit zijn vriendschap met de bekende atheïstische historicus Jacques Presser.
Postma’s proefschrift is de eerste omvangrijke studie naar het leven en werk van deze theoloog, cultuurhistoricus en essayist. De studie brengt Mönnichs eigenzinnige positie in verband met het literaire modernisme. De rol die liturgie speelt in Mönnichs werk is in dat verband belangrijk. Voortdurend valt het accent op het spanningsveld tussen deelnemer-zijn en toeschouwer-zijn. „Mönnichs pogingen om de ambiguïteit van dat spanningsveld met literaire middelen present te stellen, weerspiegelen de paradoxale betrekkingen van het religieuze en het seculiere in de westerse cultuur”, aldus Postma.
Behalve wetenschappelijke publicaties schreef Mönnich autobiografisch getinte boeken en stukken, waarin hij zijn eigen rol en positie in cultuur en maatschappij, in wetenschap, kerk en liturgie verkende en uiteenzette. Zijn prikkelende essays in onder andere De Groene Amsterdammer droegen bij aan zijn bekendheid bij een breed, in christendom en cultuur geïnteresseerd publiek. Zijn boek ”Pelgrimage. Ontmoetingen met de cultuur” (1953) werd een bestseller.