De enige coulance die de Britse regering vorig jaar bij de invoering van de Sexual Orientation Regulations (SOR) wilde geven, was anderhalf jaar uitstel voor rooms-katholieke adoptieorganisaties. Maar dan zouden ook christelijke instellingen hun diensten moeten gaan aanbieden aan homoseksuelen.In de SOR regelde de regering dat ook particuliere organisaties en bedrijven homoseksuelen volledig gelijk zouden moeten behandelen. De fotograaf die jarenlang met groot plezier de bruidsreportages in zijn dorp verzorgde, zou een homostel met trouwplannen niet meer zomaar mogen doorverwijzen naar een collega.

Ernstiger vond de regering de mogelijke sluiting van adoptieorganisaties. Verspreid over Engeland en Wales zijn er twaalf rooms-katholieke instellingen die al meer dan honderd jaar bezig zijn kinderen een nieuw tehuis te bieden. Tot vorig jaar weigerden deze organisaties kinderen te plaatsen bij homoseksuelen.

De toenmalige premier Blair begreep dat het een rigoureuze stap zou zijn dit „uitstekende werk” onmogelijk te maken. De rooms-katholieke organisaties staan erom bekend dat ze vooral goed zijn in het plaatsen van moeilijke kinderen. Binnen het kabinet werd daarom nog wel even geprobeerd voor deze instellingen een uitzondering te maken. Toch legde Blair zich neer bij het gelijkheidsdenken. Vasthouden aan de bestaande ruimte noemde hij later „discriminatie.” „Ik denk dat de meeste verstandige mensen dat met me eens zijn”, aldus Tony Blair.

Van meet af hadden de organisaties drie opties. De eerste was stoppen met de adopties en zich richten op ander sociaal werk. De tweede was het doorsnijden van de band met de Rooms-Katholieke Kerk en ook homokoppels aan kinderen te helpen. Vier of vijf organisaties hebben dat gedaan. Ten slotte bestond er de mogelijkheid gewoon door te gaan met het uitsluitend toewijzen van kinderen aan heteroseksuele paren en zo nodig de juridische strijd aangaan.

De Catholic Children’s Rescue Society (CCRS) in Manchester heeft besloten de adoptieafdeling te sluiten, vertelt directeur Kathy Batt. „Dit deel van ons werk werd de laatste jaren al steeds kleiner. Er zijn jaren geweest dat we vijftig kinderen onderbrachten. Vorig jaar hebben we er nog maar tien gedaan. Toen wij 120 jaar geleden begonnen met dit werk, deed niemand anders het. Dat is heel sterk veranderd. Zodoende waren we ons al aan het bezinnen of we hiermee moesten doorgaan. De nazorg aan reeds geplaatste kinderen gaat natuurlijk wel door. Die duurt levenslang.”

De optie om zich los te maken van de kerk is door het bestuur wel overwogen, vertelt Batt. „Toch heeft ons bestuur ervoor gekozen die band te laten bestaan.”

In Londen heeft de Westminster Catholic Children’s Society het heel anders aangepakt. De stichting uit 1764 neemt in de statuten op dat ze er is voor dienstverlening aan „gehuwde heteroseksuele paren.” De media noemen het een maas in de wet, maar directeur Jim Richards ontkent dat. „Dat is te beladen. Wij willen ons beslist aan de wet houden. De gelijkheidswet geeft de mogelijkheid je op een groep met een specifieke seksuele oriëntatie te richten. Door dit vast te leggen proberen we te blijven doen wat we altijd hebben gedaan. Als organisatie zijn wij een uiting van het onderwijs van de kerk, en dat erkent alleen het huwelijk tussen man en vrouw.”

De stichting moet de aangepaste statuten voorleggen aan de Charity Commission, een instelling die liefdadigheidsinstellingen inspecteert. Richards: „Op basis van ons juridisch advies zijn we hoopvol dat die het goedkeurt.”

Richards erkent dat de regering vorig jaar ondubbelzinnig duidelijk maakte dat ook de adoptieorganisaties zich aan de regels dienden te houden. „Dat willen wij dus ook. Als je de regels leest, zie je dat ze ons de ruimte bieden dit vast te leggen. Het is niet de politiek, maar de Charity Commission die de wet gaat uitleggen. En later misschien ook nog de rechter.”

De optie om -net als in Westminster- vast te leggen alleen voor hetero’s te werken, is ook in Manchester overwogen, zegt Batt. „Maar we vonden dat te riskant. Ook als je dit in een rechtszaak overeind zou kunnen houden, zou het schade kunnen doen aan onze andere sociale werkzaamheden. Men zou je beschouwen als een discriminerende club en dat zou zeker de samenwerking met bijvoorbeeld de overheid bemoeilijken.”

De adoptieorganisaties zijn tot nu toe de enige instellingen die door de SOR in de problemen zijn gekomen, stelt Andrea Williams van de Lawyers Christian Fellowship (LCF). „Dat neemt niet weg dat deze wet natuurlijk ook een afschrikkend effect op mensen heeft. Mensen durven niet meer te zeggen wat ze denken. Wij krijgen meldingen van ambtenaren en politieagenten die merken dat hun orthodoxe opvattingen in hun omgeving niet populair zijn.”