De achterdeuren van de bestelbus gaan open. Martijn van Driel sjort aan een bankstel.„Zes jaar hebben we de bank gehad en wilden wel eens wat anders”, zegt zijn partner Natascha Kampstra. „Eigenlijk hebben we er geen tijd voor om het bankstel te verkopen en niemand van onze kennissen wilde ’m hebben. Dan blijft er dus maar één weg over. Toch?”

Natascha en Martijn pakken samen het witte bankstel op en kieperen het in een container op het milieupark van Circulus, het afvalinzamelings- en reinigingsbedrijf in Apeldoorn. Een stoel volgt.

Een werkloze barbecue gaat er ook achteraan. „Die stond al een tijdje buiten. De kooltjes van vorig jaar zitten er nog in.”

Gescheiden
De ruim 156.000 inwoners van de gemeente Apeldoorn zorgden in 2006 samen voor 71.054.000 kilo afval.

Dat is 455 kilo per inwoner, waarvan 206 kilo restafval (grijze container), 72 kilo gft-afval (groene container), 26 kilo grofvuil, 15 kilo snoeihout, 84 kilo papier en karton, 21 kilo glas, 14 kilo hout en 17 kilo andere afvalsoorten.

Van het ingezamelde afval wordt 49 procent gescheiden ingezameld. Het beleid van Circulus is erop gericht om de komende jaren minder afval te produceren. „De hoeveelheid restafval moet in 2012 uitkomen op 150 kilo per persoon”, zegt Rob Zegers, woordvoerder van Circulus. „Voor 2030 hebben we de ambitieuze doelstelling van slechts 10 kilo restafval. Dat kan alleen worden bereikt door mensen bewuster te maken van het afval dat ze produceren en het inbouwen van een prijsprikkel.”

Apeldoorn kent het zogenaamde diftarsysteem. Bovenop een vast bedrag per jaar betalen de inwoners van de Veluwse gemeente per aan de weg gezette grijze of groene container. Grofvuil kan worden aangeboden op het milieupark. Dat doen ongeveer 400 mensen per dag. Bij mooi weer en rond de vrije (feest)dagen staan de personenauto’s met afgeladen karretjes in file voor de deur bij Circulus.

Ieder Apeldoorns adres heeft een zogenaamde grofvuilpas waarmee maximaal 300 kilo afval per jaar vrij kan worden gestort. Daarboven geldt een tarief van 1,73 euro per 10 kilo. Een weegbrug bij de ingang van het milieupark houdt voor iedere pas de stand bij.

Kast
„We stimuleren mensen om goede spullen gratis bij het kringloopcentrum af te geven”, vertelt Zegers. „Veel goederen kunnen weer worden opgeknapt en gerepareerd. Nadat de spullen zijn schoongemaakt worden ze verkocht in de kringloopwinkels.”

Brengen kan zonder afspraak. Het milieupark van Circulus en het kringloopcentrum zitten naast elkaar op een industrieterrein in Apeldoorn. „Er zijn mensen die niet willen dat hun spullen, bijvoorbeeld uit de inboedel van een overleden familielid, opnieuw worden verkocht. Zo’n oude kast heeft emotionele waarde en kan beter worden vernietigd.”

Zegers constateert dat mensen makkelijk zijn in het weggooien van spullen. „Apparaat doet het niet meer? Weg ermee. Er komen hier televisies en computers die we zo weer aan de praat krijgen. Door alleen maar de stekker in het stopcontact te steken.”

Circulus is een afvalbedrijf, zegt Zegers. „Maar dat betekent niet dat we zo veel mogelijk afval op willen halen. Zo werkt het niet meer. Hoe minder er aan het einde van de dag in de treinwagons richting Wijster verdwijnt, hoe beter.”

Wat Zegers verontrust is het toenemende aanbod van afgeschreven elektronica: mobieltjes, cd-spelers en zelfs al iPods. „Zodra de speeltjes uit de mode zijn of er komt een ander kleurtje op de markt, weg ermee. Met dit moderne afval moeten we de jeugd leren omgaan. Als ze hier op excursie komen zal het ze worst zijn wat er met die appelmoespot gebeurt, maar dit willen ze wel weten.”

Rommelmarkt
Bij de ingang van het kringloopcentrum staat een orgeltje. Net aangeleverd. Evenals een koelkast. „Knappen we netjes op en dan kunnen ze weer worden verkocht”, zegt een van de medewerkers.

Binnen in het pand is het doorlopend rommelmarkt. Lampen, stofzuigers, magnetrons, tassen, spellen, stoelen, potten, pannen; alles staat en ligt hier. Gebracht door mensen die het niet meer willen hebben.

Achter in het pand worden de spullen opgeknapt en schoongemaakt. Hans knutselt aan een wasmachine. „Versleten koolborstels”, stelt hij vast. Pas kwam er een exemplaar binnen waar alleen maar wat vuil in de afvoer zat. „Heel veel mensen lezen de gebruiksaanwijzing niet. Als er iets mee is, gooien ze het apparaat weg.”

Iets verderop draait een condensdroger. „Er zitten twee roosters in”, legt Hans uit. „Die in de deur weten de meeste mensen nog wel te vinden. De andere, onder de trommel, laten ze zitten. En dan doet de droger het op een gegeven moment niet meer.”

Na opgeknapt en schoongemaakt te zijn, gaan de machines naar een van de twee kringloopwinkels in Apeldoorn. Het hele project heeft een dubbele doelstelling: de afvalberg verminderen én het begeleiden en re-integreren van mensen richting de arbeidsmarkt.

Een tweedehandsmachine in de kringloopwinkel kost volgens Hans tussen de 100 en de 200 euro, een droger moet 150 euro opbrengen. Ze krijgen een tweede kans. Net als boeken, bekers, toetsenborden, langspeelplaten, serviezen, kleding, fietsen, fototoestellen, stoelen, tafels en piano’s. „Mooi toch?”

www.kringloopcentrumapeldoorn.nl