Maandag bespreking nieuwe Irak-resolutie
De VN-Veiligheidsraad komt volgende week informeel bijeen om te praten over „kleine veranderingen” die zijn aangebracht in de nieuwe ontwerpresolutie over Irak die de Verenigde Staten bij de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties hebben ingediend.
Dat heeft het hoofd van het VN-inspectieteam, Hans Blix, donderdag gezegd. Blix zei dat de Veiligheidsraad maandag bijeen zal komen voor informeel overleg over het gewijzigde voorstel.
De Russische onderminister van Buitenlandse Zaken Joeri Fedotov zei dat Rusland ondanks de aanpassingen bezwaren blijft houden en tegen een snelle stemming is, meldt het persbureau Itar-Tass. Fedotov zei dat de resolutie bevoegdheden aan de inspecteurs wil geven die onmogelijk zijn uit te voeren en hun werk eerder zullen ondermijnen dan bevorderen.
De inspecteurs zouden onder andere vlieg- en rijverboden mogen afkondigen rond terreinen die zij willen inspecteren en Iraakse functionarissen en hun familieleden het land uit mogen halen om hen buiten het bereik van de Iraakse regering te kunnen ondervragen.
Ook vindt Rusland dat er in de resolutie nog steeds een dreigement van militaire actie vervat zit, waar Rusland fel op tegen is.
Frankrijk, dat de bezwaren van Rusland deelt en vooropliep bij het afwijzen van eerdere Amerikaanse voorstellen, zou volgens diplomaten in Parijs thans bereid zijn over aanpassingen te praten en zich te onthouden van een veto.
De Amerikanen willen dat de onderhandelingen snel worden afgerond. Om de sceptische permanente leden China, Frankrijk en Rusland te laten zien dat zij veel steun genieten, legden zij hun voorstel woensdag aan alle vijftien leden van de Veiligheidsraad voor.
De overgrote meerderheid sprak zich uit voor een nieuwe resolutie die zorgt voor terugkeer van de inspecteurs en Irak unaniem opdraagt zich te ontwapenen. Maar sommige ambassadeurs die de tekst voor het eerst onder ogen kregen, noemden het onverstandig om nu al met militaire maatregelen te dreigen. Ook vonden zij dat de VS hen te lang in het onzekere laten over hun bedoelingen ten aanzien van Irak.
Syrië was de enige die zich faliekant tegen een nieuwe resolutie bleef verzetten.
De Iraakse minister van Buitenlandse Zaken, Naji Sabri, noemde de nieuwe ontwerpresolutie een „belediging voor de Verenigde Naties” en een „voorwendsel om Irak aan te vallen.” Sabri beschuldigde Washington er ook van de Iraakse ambassadeurs in New York en Wenen lastig te vallen om hen „ertoe over te halen hun land te verraden.”
Er vanuit gaande dat er geen vetostem wordt uitgebracht, hebben de VS negen stemmen nodig om hun resolutie aangenomen te krijgen. Eerdere versies bevatten expliciete toestemming voor militaire maatregelen als Irak niet aan de gestelde eisen zou voldoen. Die zinsneden zijn in de nieuwe versie weggelaten, maar de formulering dat Irak schuldig is aan „materiële schending” van eerdere resoluties wordt door sommigen gezien als een vrijbrief voor eenzijdig militair ingrijpen door de VS.
De Franse ambassadeur Jean-David Levitte zei dat hij enkele onderdelen uit de Amerikaanse tekst verwijderd zou willen zien die volgens hem tot „crisis en militaire actie” kunnen leiden. Een hoge Amerikaanse regeringsfunctionaris die zijn naam niet genoemd wilde hebben, probeerde de bezorgdheid weg te nemen. Hij zei dat het de VS en Groot-Brittannië erom te doen is „een duidelijke boodschap aan Irak te sturen en een goed inspectiesysteem op poten en aan het werk te krijgen”.
Franse diplomaten in Parijs zeiden dat Frankrijk de nieuwe voorwaarden zal accepteren als die aanvaardbaar zijn voor Blix en Mohammed ElBaradei van het Internationale Agentschap voor Atoomenergie. Ook andere ambassadeurs noemden dat een allereerste vereiste.
Blix en ElBaradei zullen maandag in de Veiligheidsraad hun zegje doen en vragen beantwoorden. Diplomaten zeiden dat de stemming over de resolutie wellicht direct daarna kan volgen. Volgens Blix zijn er nog enkele dagen van informeel debat nodig voor de gewijzigde versie in stemming kan worden gebracht.