Zaak-Lubanga bij ICC blijft wankelen
De aanklagers van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag hebben dinsdag geprobeerd de zaak tegen de Congolese militieleider Thomas Lubanga nieuw leven in te blazen. Ze boden de rechters inzage aan in documenten waar geheimhoudingsplicht voor geldt.
De aanklagers hadden meer dan 200 documenten verkregen van onder meer de Verenigde Naties, die niet door de verdediging en tot nu toe ook niet door de rechters gezien mochten worden. De rechters bepaalden daarom vorige week dat het recht op een eerlijk proces van Lubanga wordt geschonden. Ze besloten de inhoudelijke behandeling van de zaak op te schorten.De verdediging bepleitte dinsdag onmiddellijke vrijlating van Lubanga. De gewezen militieleider wordt verdacht van het ronselen en inzetten van kindsoldaten, een oorlogsmisdaad.
De aanklagers probeerden een oplossing te vinden voor het probleem door de rechters een compromisvoorstel van de VN voor te leggen. Zij zouden dan naar het Vredespaleis moeten om de geheime documenten in aanwezigheid van een medewerker van de VN te bekijken. Ironisch genoeg bevinden kopieën van de documenten zich nu in het ICC-gebouw bij de aanklagers. De rechters mogen geen aantekeningen maken tijdens het inzien van de documenten.
Op die manier kunnen de rechters vaststellen of er een onaanvaardbaar nadeel ontstaat voor de verdediging van Lubanga, als zij de documenten niet onder ogen krijgen.
De rechters waren overduidelijk niet gecharmeerd van het voorstel. Voorzitter Sir Adrian Fulford zei dan ook dat het onwaarschijnlijk was dat de rechtbank in zou stemmen met een voorstel dat volledig gebaseerd is op het gebruik van het geheugen van de rechters.
Carine Bapita, de vertegenwoordigster van de slachtoffers, vroeg de rechter rekening te houden met de consequenties van het besluit tot eventuele vrijlating van Lubanga, wat het eigenlijke onderwerp was van de zitting.
Zij stelde dat de vlam in de pan zou slaan in de Democratische Republiek Congo als Lubanga op vrije voeten komt. „Bij het besluit om de zaak op te schorten juichten sommigen al. Kindsoldaten zien dat hun leider niet vervolgd wordt. Hoe leg je dat uit aan de slachtoffers?” vroeg zij zich af.
Zij stelt dat sinds het uitstellen van de behandeling de spanning in Congo is opgelopen. „We kunnen er zeker van zijn dat wraak zal volgen als hij vrijkomt.”
Daarnaast vreest Bapita dat Congo het beleid om verdachten uit te leveren zal herzien als het ICC niet tot een uitspraak komt.
De rechters nemen naar verwachting volgende week een besluit.
