Tsvangirai trok zich zondag terug uit de race om het presidentschap en zocht zijn toevlucht tot de Nederlandse ambassade in Harare wegens het voortdurende geweld tegen aanhangers van zijn partij Beweging voor Democratische Verandering (MDC). Tsvangirai denkt de diplomatieke post dinsdag of woensdag te kunnen verlaten. Hij zei de Nederlandse ambassade te hebben uitgekozen omdat deze onomstreden en vriendelijk is.Tsvangirai zal woensdag een verklaring afleggen om uit te leggen wat zijn plannen zijn. Hij kijkt onder meer naar mogelijkheden voor een overgangsregering tot er nieuwe eerlijke verkiezingen gehouden kunnen worden. Mugabe sluit niet uit dat hij met de oppositie rond de tafel gaat zitten, maar wil eerst de presidentsverkiezingen van vrijdag afwachten.

MDC trok zich dinsdag officieel terug via een brief aan de kiescommissie. Volgens een MDC-woordvoerder blijft de uitslag van de verkiezingen van 29 maart, die gewonnen werden door Tsvangirai, geldig tot er nieuwe eerlijke verkiezingen zijn gehouden.

Buurland Zuid-Afrika veroordeelde het geweld in Zimbabwe voor het eerst in duidelijke bewoordingen. President Thabo Mbeki hield zich tot op heden op de achtergrond en wilde „stille diplomatie" bedrijven. „We kunnen niet instemmen met wat Mugabes partij ZANU–PF doet op dit moment", aldus ANC–partijleider Jacob Zuma. Hij riep op tot interventie door de Verenigde Naties en de Zuidelijk Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenschap (SADC).

Ook de VN-Veiligheidsraad sprak zich in harde bewoordingen uit over het verkiezingsgeweld. Door de intimidatie van de oppositie zijn vrije en eerlijke presidentsverkiezingen niet mogelijk, oordeelden de vijftien landen unaniem. Onder meer Groot–Brittannië en Australië willen hun bestaande sancties tegen het straatarme land aanscherpen. Maar veel concreets lijken de Afrikaanse buurlanden en het Westen niet te kunnen doen om de democratie te redden.

Door het verkiezingsgeweld zijn al zeker negentig mensen omgekomen en honderden raakten gewond. Het regime van Mugabe liet maandag weten dat de stemronde gewoon door zou gaan. Nederland zal de uitslag van de tweede ronde van de presidentsverkiezingen niet erkennen.

Het Britse ministerie van Defensie heeft twee plannen opgesteld voor eventueel militair ingrijpen. Volgens een van de plannen kunnen Britse militairen ingrijpen om een humanitaire crisis op te lossen. Het tweede plan is opgesteld om een eventuele evacuatie van Britse burgers uit de voormalige kolonie militair te ondersteunen. De plannen zijn alleen uitvoerbaar als een naburig land Britse militairen en transportvliegtuigen toelaat. In het huidige klimaat is zo’n overeenkomst onwaarschijnlijk.