De Onderwijsraad geeft als reden dat „kinderen, tot zeven, acht jaar, goed in staat zijn meerdere talen naast elkaar te leren.” Dat is juist als het gaat om het spelenderwijs oppikken van een taal. In talloze straten van tweetalige steden als Brussel, Kaapstad en Montreal zijn veel kinderen tweetalig. Op Papoea-Nieuw-Guinea kennen de meeste volwassenen op deze manier vier, vijf of nog meer talen.Nederland is (buiten Friesland) geen tweetalig land en dus staan er, als de raad zijn zin krijgt, twee wegen open. Over de ene kunnen we kort zijn: honderdduizenden Engelstaligen hierheen halen om een tweetalige omgeving na te bootsen. Dat is heel duur en zal veel Nederlandstalige leerkrachten werkloos maken. Niet doen dus.

De andere weg is: kinderen schools Engels bijbrengen. Dan zullen de leerkrachten eerst goed zelf Engels moeten spreken. De pabo’s hebben hun handen al vol aan het bijbrengen van doceervaardigheden in lezen, schrijven, rekenen en zo meer. Hetzelfde geldt voor de suggestie om gym en tekenen in het Engels te laten geven: moeten gym- en tekenleraren Engels op hoog niveau kunnen spreken?

Hol vat
Bij kleuters (gemiddeld 4,5-6,5 jaar) staan lichamelijke vaardigheden centraal. Bij de lichaamsbeheersing in het groot gaat het om activiteiten als fietsen zonder zijwielen en zwemmen zonder drijfmiddelen, en in het klein om bijvoorbeeld tekenen en knippen. Het is daarom onverantwoord kleuters tijdens gym en tekenen, die lichamelijke vaardigheid bevorderen, te belasten met een vreemde taal.

De reden hiervoor is dat kleuters er neurologisch en psychologisch niet aan toe zijn om schools (dus buiten zoiets als een tweetalige straat in Brussel) een vreemde taal te verwerven. Daar zijn ze wel aan toe vanaf 11-13 jaar. Dan leren ze in drie maanden wat ze als kleuter in twee jaar opsteken. Nu al zijn zinnen als „My mother comes out Zwolle” niet uit de lucht gegrepen in de groepen 7 en 8 tijdens Engels. De investering vóór 11-13 jaar weegt dus niet op tegen het rendement.

Hoe komt de Onderwijsraad toch aan dit dwaze voorstel? De meeste Nederlandse didactici nemen aan dat het kinderhoofd een hol vat is, waarin men op elk moment kan stoppen wat men wil. Zo stelt leesdidacticus Kees Vernooy in het onderwijsvakblad JSW (september 2002): „Ouders en verzorgers moeten vanaf de eerste levensdagen van de nieuwgeborene gewezen worden op de betekenis van ervaringen met geschreven taal voor de leesontwikkeling van het kind.” Moeten we pasgeborenen voorlezen of het RD naast de wieg lezen?!

Finse liedjes
Om vergelijkbare redenen zijn het nieuwe leren, het competentiegericht onderwijs en andere ’vernieuwingen’ er met steun van de Onderwijsraad gekomen. Daardoor gaat ons onderwijs achteruit. Een kinderhoofd is namelijk geen hol vat, maar een uniek systeem dat zich ontwikkelt en neurologisch en psychologisch ergens aan toe moet zijn.

Tot slot twee politieke opmerkingen. In de eerste plaats is het voorstel om kleuters Engels te leren strijdig met de aanbevelingen van de commissie-Dijsselbloem, die door de regering en de Kamermeerderheid zijn overgenomen.

Ten tweede, omdat de Onderwijsraad aan het zingen van Engelse liedjes denkt, zie ik niet in waarom er dan ook geen Griekse en Finse liedjes gezongen zouden kunnen worden en waarom de Onderwijsraad niet aan de Britse regering verzoekt om in Groot-Brittannië het zingen van Nederlandse liedjes te bevorderen.

De auteur is ontwikkelingspsycholoog en heeft de psychologische ontwikkeling tussen 0 en 8 jaar als specialisme.