De spanning op straat in de diverse volksbuurten van Beiroet is om te snijden. Zo nu en dan is er een geweldsuitbarsting. Ondertussen rondt Hezbollah in het geheim onderhandelingen met Israël af over een langverwachte gevangenenruil. Ook niet iets waar iedereen in het land even blij mee is.Net als in de afgelopen achttien maanden blijken machogedrag en de onmacht tot het sluiten van compromissen de voornaamste obstakels te zijn in de formatieonderhandelingen. Het verrassingsbezoek van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, afgelopen maandag aan vertegenwoordigers van de rivaliserende politieke kampen bracht hier nauwelijks verandering in.

Rice sprak zowel met kopstukken van het prowesterse kamp -een coalitie van christenen, soennieten en druzen- onder leiding van premier Fuad Siniora en Saad al-Hariri als het antiwesterse kamp, met als voornaamste spelers de sjiitische Hezbollah en Amal en een handjevol christelijke volgelingen van voormalig legergeneraal Michel Aoun. Een opmerkelijk detail van het bezoek van Rice was dat ze nadrukkelijk uitsprak dat het dispuut rond de boerderijen van Shebaa in het zuiden van Libanon zo snel mogelijk dient te worden opgelost. Dit kleine gebied is het enige stukje dat Israël nog bezet houdt nadat het land zijn troepen in 2000 uit Zuid-Libanon terugtrok. Volgens Israël zijn de boerderijen onderdeel van de door hem bezette Syrische Golanhoogvlakte. Libanon ziet het als eigen grondgebied en Hezbollah gebruikt het als voornaamste excuus om de wapens te behouden.

Kort na de verkiezing van Suleiman zou een regering van nationale eenheid gevormd worden, gevolgd door een nationaal debat over een nieuwe kieswet en de wapens van Hezbollah.

De overeenkomst was dat de zittende coalitie in de regering zestien posten zou krijgen, de oppositie elf, terwijl de overige drie posten door Suleiman zelf verdeeld mochten worden. Het kabinet moet volgens het Libanese beginsel van machtsdeling bestaan uit een evenredige verdeling tussen christenen en moslims. Geen eenvoudige opgave zoals nu blijkt. In de diverse praatprogramma’s spreken analisten hun schaamte uit over de manier waarop de formatie plaatsvindt.

De ellende begon op het moment dat demissionair premier Fuad Siniora naar voren werd geschoven als formateur. Dit zorgde voor irritatie bij de oppositie en dan vooral bij voormalig legergeneraal Michel Aoun en zijn handjevol christelijke volgelingen die op ”een ander nieuw gezicht” had gehoopt. De voormalig generaal, die door zijn pact met Hezbollah veel van zijn populariteit heeft verloren, heeft zijn ambitie voor het presidentschap nooit onder stoelen of banken gestoken. Het is dan ook geen verrassing dat hij nu degene is die dwarsligt bij de formatie.

Zowel de oppositie als de coalitie heeft haar zinnen gezet op een aantal dienstverlenende ministeries. Op deze manier hopen ze de gunst van het volk te winnen, wat bij parlementsverkiezingen volgend jaar van pas kan komen. Ondertussen zorgt het gekibbel ervoor dat het geweld in het land aanhoudt. In de afgelopen maand vielen er diverse burgerslachtoffers bij straatgevechten tussen aanhangers van de rivaliserende kampen. De laatste drie doden vielen begin deze week in de Bekaavallei.

Voor verdeeldheid zorgt ook de langverwachte gevangenenruil tussen Israël en Libanon, die volgens media in beide landen voor eind volgende week op de rol staat. Met Duitsland als tussenpersoon -een paar jaar geleden eveneens gebruikt voor een grote gevangenenruil- zouden de in 2006 gekidnapte soldaten Ehud Goldwasser en Eldad Regev geruild worden voor de Libanees Samir Qantar en een aantal andere gevangenen. De twee werden 12 juli 2006 gekidnapt door Hezbollah bij een aanval op de grens. Deze aanval was het begin van de beruchte zomeroorlog.

Qantar wordt door Hezbollah als held gezien, maar velen in Libanon zien hem als een ordinaire crimineel die de oorlog met het buurland helemaal niet waard was. In 1979 drong Qantar met een stel Palestijnse strijders Israël binnen voor een guerrilla-actie. Hij vermoordde twee agenten en een Israëlische man met zijn vierjarige dochter. Qantar sloeg de laatste net zo lang met haar hoofd tegen een rots totdat ze dood was. Hij bekende de daad en ontving vier keer levenslang.

Buurland Syrië heeft ondertussen aangegeven dat, zodra er een nieuw kabinet wordt gevormd, er „veel kan veranderen” in de moeizame relatie. Zelfs het openen van een ambassade zou tot de mogelijkheden behoren. Een opmerkelijke zet van Damascus, dat drie decennia de dienst uitmaakte in het land van de ceder.

Er kan in de komende dagen en weken veel in het voordeel van Libanon veranderen. Behalve dat het land eindelijk weer normaal bestuurd kan worden, kan er eindelijk over inlevering van wapens door Hezbollah gesproken worden. Dat is een wens van veel Libanezen die steeds intenser openlijk wordt geuit. Tot dat moment blijft de situatie gespannen. Ook al wordt er snel een regering gevormd, van nationale eenheid is voorlopig nog geen sprake.