Landbouw, gewapende conflicten, bosbranden en de aanleg van infrastructuur leggen een zware claim op het ecosysteem in de bergen, terwijl die gebieden juist van groot belang zijn vanwege de soortenrijkdom en de watervoorziening. Dat blijkt uit een rapport dat de Verenigde Naties woensdag hebben gepresenteerd in Londen.

Een kwart van de aardoppervlakte bestaat uit bergen, zei dr. Mark Collins, directeur van een afdeling van de VN die zich bezighoudt met duurzame ontwikkeling van de aarde. Het rapport Mountain Watch dat zijn centrum heeft samengesteld, is de basis voor besprekingen op een bergentop in Kirgizië, die volgende week dinsdag begint. Zo’n 700 regeringsleiders en afgevaardigden buigen zich dan over de toekomst van de bergen, die niet alleen bedreigd wordt door menselijke invloeden maar ook door klimaatveranderingen en aardbevingen.

Landbouw is een van de belangrijke bedreigingen. Bijna de helft van de berggebieden in Afrika gaat gebukt onder de ploeg of onder de hoef. De laatste ongerepte gebieden van de aardbol gaan daarmee verloren. De kap van bos en andere begroeiing leidt tot erosie en het wegspoelen van grond, wat ernstige gevolgen heeft voor de natuur en de watervoorziening.

Een andere hoge VN-functionaris, Klaus Toepfer, zei dat de invloed daarvan de hele wereldbevolking raakt: „Deze verliezen zijn niet alleen te betreuren, maar ze bedreigen de gezondheid en het welzijn van ons allen. Bergen zijn de watertorens van de wereld, vanwaaruit de machtige rivieren van de wereld ontspringen. We moeten actie ondernemen om ze te beschermen, niet alleen voor het welzijn van de bergbevolking maar voor de hele mensheid.”

Het voorlopige rapport is het eerste dat de bedreigingen voor de bergen op wereldschaal in kaart brengt. De auteurs hebben de lijnen ook doorgetrokken naar de toekomst en concluderen dat de aanleg van (spoor)wegen, mijnbouw, elektriciteitscentrales en pijpleidingen in 2035 een kwart van de bergen ernstig zal aantasten. In de loop van volgend jaar moet een definitief rapport ontstaan, dat ook de invloed van toerisme op de bergen kwantificeert. De gegevens daarvan zijn nu nog niet volledig.