Beginnen met strijd, eindigen met lofprijzing
Hij is vrijgemaakt, zij gergem. Samen deden ze onderzoek naar christelijke muziek en jongeren. Harro en Nelleke: „Bij gospel moet je soms kritisch naar de teksten kijken, maar we maken ons meer zorgen over de vele jongeren die seculiere pop luisteren.”
Harro Hildering (25) en Nelleke van Dijk (20) zijn bijna klaar met hun vierjarige opleiding godsdienst pastoraal werk aan de Christelijke Hogeschool Ede. Voor hun afstudeerscriptie lieten ze 460 jongeren een enquête invullen over christelijke muziek. Daaronder verstaan Harro en Nelleke muziek die door „overtuigd christelijke artiesten wordt gemaakt met als doel anderen te steunen in hun geloof of met het Evangelie in aanraking te brengen.” De CHE-studenten realiseren zich dat er meer soorten christelijke muziek zijn. „We hebben ons beperkt tot gospel, omdat onze opdrachtgever, Ecovata, zich daarop richt.”Om jongeren te ondervragen, bezochten Harro en Nelleke zeven gospelconcerten van Kees Kraayenoord, Gerald Troost en Marcel en Lydia Zimmer. Via de concerten kwamen 400 enquêtes binnen, de andere 60 werden op internet ingevuld.
Meer meisjes dan jongens bezochten de gospelconcerten. Nelleke: „Meisjes zijn op deze leeftijd spiritueler ingesteld. Jongens vinden religie, en daarmee gospelmuziek, vaak te soft.” Harro: „Ik herken dat. Hoewel ik elke dag gospel luister, zet ik af en toe ook een stevig rocknummer op.”
Een vijfde deel van de concertbezoekers behoort tot de Gereformeerde Gemeenten. „Opvallend”, vindt het CHE-duo. „Het is uit het RD-onderzoek van vorig jaar bekend dat ook jongeren van dit kerkverband naar gospel luisteren, maar een concert bezoeken gaat nog een stap verder. Zeker als je weet dat hedendaagse christelijke muziek in de Gereformeerde Gemeenten wordt afgewezen.”
Binnen het gospelgenre luisteren de ondervraagde jongeren naar vrijwel alle mogelijke stijlen: van worship en praise via rock en pop tot hiphop en metal. Harro en Nelleke: „De jongeren willen dat het in de muziek in de eerste plaats gaat om de aanbidding van God, maar hebben daarnaast behoefte aan ontspanning. Een van onze aanbevelingen is daarom dat er meer cd’s met leuke, luchtige gospelmuziek komen.”
Hebben Bijbelse waarden en normen invloed op het koopgedrag van christelijke jongeren? Die vraag in het onderzoek legt een pijnlijk punt op tafel. Bijna de helft van de jongeren kopieert cd’s of downloadt muziek van internet. Ze doen dit vooral vanwege het gemak en om geld te besparen. Nelleke: „Tegelijk zeggen ze het eigenlijk diefstal te vinden. Dat woord ”eigenlijk” geeft aan dat ze zich schuldig voelen, omdat kopiëren volgens de wet niet mag en de artiest z’n geld misloopt.”
Om jongeren te stimuleren vaker een cd te kopen, hebben Nelleke en Harro een boodschap voor de producenten: „Zorg voor originele albums. Jongeren kopen het liefst een cd met muziek rond een bepaald thema in plaats van met allemaal losse nummers. En dan ook graag thema’s waarin jongeren zichzelf herkennen, zoals omgaan met vrije tijd, met seksualiteit.”
Bezinning
Jongeren mochten in de vragenlijst wensen invullen. Aan variatie geen gebrek: meer rustige muziek tegenover meer progressieve hardrock, meer teksten over ellende, verlossing en dankbaarheid tegenover minder zwaarbeladen teksten, meer letterlijke Bijbelteksten en psalmen tegenover meer moderne liedjes. Ook is er behoefte aan een „tienerband voor reformatorische jongeren” en muziek waarop „je kunt dansen en swingen.”
Harro, lid van de gereformeerd vrijgemaakte kerk in Ede, pleit ervoor dat gospel een grotere rol in de kerk gaat spelen. „In mijn gemeente beperkt het zich nog tot een keer per maand een praiseavond.”
Nelleke, lid van de gereformeerde gemeente in Kapelle-Biezelinge, ziet graag dat er in haar kerkverband „meer bezinning” over gospel op gang komt. „Gospel wordt nu vaak zonder meer afgekeurd, terwijl veel jongeren ernaar luisteren. Ga samen het gesprek aan over zowel de muziek als de tekst. Ik begrijp de bezwaren best wel. Gospelmuziek in het algemeen echter wordt te snel afgeschreven op basis van argumenten die eigenlijk teruggaan op culturele verschillen tussen de oudere en de jongere generatie.”
Harro: „Het mooie van de psalmen is dat ze vaak beginnen met moeite en strijd en eindigen met lofprijzing. Dat zou in gospelnummers ook vaker moeten gebeuren.”