Een doorsneegezin gaat in 2009 een kwart procent in koopkracht vooruit. Dat is 0,75 procent minder dan waar het CPB eerder op rekende.De economische groei komt in 2009 uit op 1,25 procent van het bruto binnenlands product, raamt het planbureau. In maart ging het CPB nog uit van een groei van 1,75 procent volgend jaar. Voor dit jaar handhaven de rekenmeesters van het kabinet hun prognose van 2,25 procent groei.

Volgens het CPB zijn de slechtere vooruitzichten het gevolg van de kredietcrisis en de hogere olieprijzen. De inflatie komt daardoor dit jaar uit op 1,5 procent, een kwart procent hoger dan eerder geraamd. Volgend jaar zou de geldontwaarding oplopen tot maar liefst 3,5 procent.

Voor de overheidsfinanciën heeft de verslechterde economische situatie nog niet meteen gevolgen. Het CPB verwacht een overschot op de begroting van 1,8 procent in 2009. Het waarschuwt wel dat dat overschot voor een flink deel te danken is aan eenmalige meevallers.

De regeringsfracties CDA en PvdA stelden zich woensdag terughoudend op, omdat de CPB-cijfers nog niet officieel zijn. PvdA-Kamerlid Tang zei wel dat zijn partij altijd zal opkomen voor de minima. „Negatieve inkomenseffecten zullen wij zo veel mogelijk repareren.” Tang tekent daarbij aan dat het kabinet „de wereldeconomie niet in de hand heeft en de mensen niet kan beschermen tegen hogere olieprijzen. We kunnen geen koopkrachtgarantie geven.”

De oppositiepartijen VVD en D66 willen dat het kabinet „de tering naar de nering zet.” Zij willen dat het zich weer baseert op een gemiddelde economische groei van 1,75 procent per jaar, zoals dat onder VVD-minister Zalm van Financiën het geval was. Het huidige kabinet hanteert een groeiraming van 2 procent. VVD-leider Rutte wil ook dat het kabinet afziet van de voorgenomen btw-verhoging, omdat die de inflatie verder aanwakkert.

CDA-Kamerlid De Nerée vindt die voorstellen onverstandig. Aanpassen van de groeiraming leidt volgens hem tot lagere uitgaven van het Rijk, wat de economie verder zou aantasten. De btw-verhoging moet volgens hem doorgaan, omdat het kabinet de opbrengst wil gebruiken om de lasten op arbeid te verlagen.

Minister Bos van Financiën wil nog niet reageren op de CPB-cijfers. Hij gaat ze volgens een woordvoeder eerst goed bestuderen. De cijfers zullen in augustus een grote rol gaan spelen als het kabinet zich buigt over de overheidsbegroting voor 2009.