Prinses Laurentien stipte die betrekkelijk nieuwe rol woensdag in Amsterdam aan tijdens de viering van het 100-jarig bestaan van de Vereniging Openbare Bibliotheken (VOB).In april was het een eeuw geleden dat de zes toen bestaande openbare bibliotheken (Den Haag, Dordrecht, Groningen, Leeuwarden, Rotterdam en Utrecht) zich verenigden. De leeszalen vormden een brug naar informatie, educatie en literatuur.

Laurentien, erevoorzitter van de vereniging, erkende dat bibliotheken in principe laagdrempelig zijn, maar dat dit de laatste jaren in de praktijk anders uitpakt. Dat blijkt ook wel uit cijfers. In 1999 waren er 4,3 miljoen ingeschreven leners, in 2005 waren dit er nog maar net 4 miljoen. In 1999 waren er 158 miljoen uitleningen, in 2005 waren dit er 134 miljoen.

Vooral volwassenen haken af. Laurentien vindt dat bibliotheken de taak hebben nieuwe groepen aan zich te binden. Laaggeletterden alsook kinderen en jongeren ziet zij als de nieuwe klanten.

Met de eerste categorie worden mensen bedoeld die onvoldoende kunnen lezen, schrijven of rekenen om actief deel te nemen aan de samenleving. Zij vormen ongeveer 10 procent van de Nederlandse bevolking. Volgens Laurentien moeten zij er van worden overtuigd dat de bibliotheek niet alleen is voor boekenwurmen, maar juist een „veilige en vertrouwde plaats” om in aanraking te komen met toegankelijke informatie.

Laurentien gaf toe geschrokken te zijn van gegevens van de Onderwijsinspectie dat 5 procent van de vijftienjarigen als analfabeet moeten worden beschouwd die niet goed kan functioneren in de maatschappij en dat nog eens 10 procent niet goed genoeg kan lezen. Om die reden is de nadruk die de VOB legt op lezen, leren en informatie uiterst belangrijk, aldus de prinses.