Internationale visserijbiologen, verenigd in het ICES, presenteerden maandag hun adviezen voor de vangstquota voor 2003. Deze voorstellen spelen een belangrijke rol in het jaarlijkse marathonoverleg in december tussen de Europese Commissie en de EU-visserijministers over de quota voor het volgende jaar.

Hoewel de biologen stellen dat de beoordeling van visstanden ondanks nauwgezet onderzoek grote onzekerheden kent, is het algemene beeld dat de visstanden van kabeljauw, wijting, schelvis, schol, tong, horsmakreel en makreel er slecht voorstaan en dat de voorgestelde vangstbeperkingen nodig zijn voor het herstel.

De biologen zijn zeer bezorgd over de kabeljauwstand. Het gaat al jaren slecht met deze vissoort. Vangstbeperkingen en een herstelplan hebben tot nog toe onvoldoende effect gehad. De quota in de Noordzee voor 2002 bedroegen 49.000 ton. Toen gingen de biologen er nog van uit dat het totaal aan volwassen kabeljauws in 2001 bijna 60.000 ton bedroeg, maar dat blijkt slechts de helft te zijn geweest. Het vangstverbod dat de biologen nu voorstellen moet van kracht blijven totdat de soort weer uit de gevarenzone is.

Om de kabeljauw te sparen willen de biologen ook de visserij op wijting en schelvis sluiten, omdat hierbij de vangst volgens hen voor een belangrijk deel uit kabeljauw bestaat. Voor andere visserijen waarbij kabeljauw wordt bijgevangen, zoals bij de platvissen tong en schol, stellen ze eveneens vangstbeperkingen voor.

De wijtingstand is de afgelopen vijf jaar iets toegenomen, maar bevindt zich nog steeds beneden het voorzorgsniveau. Dankzij een zeer succesvol broedjaar in 1999 is de hoeveelheid schelvis in de Noordzee daarentegen recent sterk gestegen, maar dat is volgens de biologen slechts tijdelijk. Ze stellen dan ook voor dat alleen op deze vissoorten kan worden gevist als wordt aangetoond dat dit zonder bijvangst van kabeljauw gebeurt.

Volgens de biologen is er te weinig tong, omdat er te veel op wordt gevist. Daarom adviseren ze het quotum in de Noordzee te verlagen van 16.000 ton in 2002 naar 14.600 ton in 2003. De scholstand neemt weliswaar iets toe, maar minder dan verwacht. Het voorstel is het quotum daarom te verlagen van 77.000 ton in 2002 naar 60.000 ton in 2003.

Voor de Nederlandse kottervloot is kabeljauw slechts bijvangst, maar schol en tong zijn wel van groot belang. Nederlandse trawlers vissen ook op makreel en horsmakreel. De vissers zien hun vangstrechten al jaren gestaag dalen. Zo mocht Nederland in 1996 13.760 ton kabeljauw vangen, terwijl dat in 2001 was gedaald tot 4748 ton. Ook bij tong, schol, wijting en makreel is het aantal toegestane kilo’s vis in die jaren flink afgenomen. Mede hierdoor is het aantal Nederlandse kotters gedaald van ruim 530 in 1990 naar bijna 400 nu. Hiervan vissen circa tien schepen specifiek op de zogenaamde rondvissen kabeljauw en wijting.

De Nederlandse visserijsector is geschrokken van de adviezen van de biologen. „We hadden dit absoluut niet verwacht. Het is onbegrijpelijk en vanuit het oogpunt van realistisch visstandsbeheer ook onacceptabel”, stelt secretaris G. Meun van de Federatie van Visserijverenigingen. „De kalbeljauw staat er weliswaar slecht voor, maar dat mag gezien de sociaal-economische gevolgen voor de rondvisvissers niet betekenen dat zij helemaal niets meer mogen vangen.”

Het Productschap Vis stelt dat de adviezen van de biologen niet altijd even betrouwbaar zijn. Makreel en horsmakreel worden bijvoorbeeld slechts eens in de drie jaar geteld en de tellingen van schol zijn niet altijd onomstreden. Het schap vindt de voorstellen voor schol en tong gezien de verwachtingen van de ontwikkeling van deze bestanden voor de komende jaren te voorzichtig en zal daarom bij de Nederlandse overheid pleiten voor een verhoging.