Morales’ streven om de lang onderdrukte indiaanse meerderheid van Bolivia aan de bak te laten komen valt niet goed bij de meer gemengde bevolking van de oostelijke deelstaten en doet oude grieven jegens de regering in La Paz herleven. Met hun keus voor autonomie volgen het arme Beni en Pando het voorbeeld van hun welvarende buurstaat Santa Cruz, die al eerder een referendum hield. De aan de bevolking voorgelegde statuten zijn vooral bedoeld om te voorkomen dat grote rancho’s en sojaplantages worden onteigend in het kader van Morales’ landhervormingsplan.Overheidsfunctionarissen in de deelstaten hadden aanhangers van Morales opgeroepen zich van stemming te onthouden en pro-Morales groepen in Filadelfia in Pando staken stembussen in brand uit protest tegen het referendum. In Trinidad, de hoofdstad van Beni, raakten acht mensen gewond bij botsingen tussen voorstanders van autonomie en aanhangers van Morales.

Morales wijst alle drie tot nu toe gehouden referenda af als illegale ’verkenningen’ door conservatieve groepen die zijn beleid proberen te ondermijnen. ’Autonomie is niet het probleem’, zei hij zondag. ’Het probleem is dat zij niet kunnen accepteren dat een indiaan van het platteland hun president is.’ Vrijdag reisde de president naar de hoofdstad van Pando, Cobija, om een partij nieuwe ambulances af te leveren en een infrastructuurproject ter waarde van 3,9 miljoen euro aan te kondigen.

Morales werd in 2005 met grote meerderheid tot president gekozen, vooral dankzij de indianen die hij een politieke stem had gegeven. Inmiddels hebben zijn tegenstanders hun krachten gebundeld in de pro-autonomiebeweging. Verwacht wordt dat een vierde staat, Tarija, op 22 juni ook voor autonomie zal stemmen.