3652 dagen zit hij nu in de Tweede Kamer. Op de site van de Tweede Kamer wordt de anciënniteit van de leden tot op de dag nauwkeurig bijgehouden. SGP-fractievoorzitter Van der Vlies spant de kroon met 9839 dagen. Daarna volgen CDA-Kamerlid Van de Camp en SP-fractievoorzitter Marijnissen. Samen met een aantal anderen staat Van der Staaij (39) op een gedeelde vierde plaats. Maandag is het tien jaar geleden dat hij voor het eerst als lid van de Tweede Kamer werd beëdigd.Van der Staaij vindt dat hij „te snel” behoort tot de politici met de meeste ervaring. De politieke partijen zijn daarvan in zijn ogen de schuldige: „Er is daar sprake van doorgeschoten vernieuwingsdrift. Partijen denken dat nieuwe gezichten zetelwinst opleveren. Nou, dat hebben we gezien. Partijbesturen hebben te weinig oog voor continuïteit. De PvdA-fractie heeft op dit moment geen enkele jurist in haar midden. Heel merkwaardig. Voor veel Kamerwerk is juridische kennis hard nodig.”

Politiek is een ambacht, zegt de jubilaris, die zelf een juridische achtergrond heeft. „De Tweede Kamer is ook medewetgever. Om die taak goed uit te kunnen oefenen, zijn kundige Kamerleden onmisbaar. De slagkracht van het parlement tegenover de regering staat onder druk door de vele onervaren volksvertegenwoordigers. Het collectieve geheugen verschrompelt en de continuïteit vermindert. Dat komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in de manier waarop de VVD omgaat met de vrijheid van onderwijs. Ten tijde van voormalig VVD-Kamerlid Cornielje was er sprake van een duidelijke lijn, nu zwabbert de fractie.”

Grof taalgebruik
Met de toon van het debat heeft Van der Staaij soms moeite. „Die is onmiskenbaar harder dan vroeger. Discussies gaan gepaard met grof en ondermaats taalgebruik. Dat betreur ik. Volgens mij is het mogelijk om dingen duidelijk te zeggen zonder dat de waardigheid van het debat onder druk komt te staan. Ik houd van heldere en duidelijke taal, maar niet van taalvergroving.”

Wat Van der Staaij in de afgelopen tien jaar het meest aangreep, zijn de gevolgen van de secularisatie die neerslaan in wet- en regelgeving. „Ik kwam in de Kamer toen het tweede paarse kabinet regeerde. Daaraan nam geen christelijke partij deel. Het bordeelverbod werd afgeschaft, het zogeheten homohuwelijk ingevoerd en de euthanasiewetgeving versoepeld. Dat maakte heel duidelijk hoe ons land los groeit van Gods heilzame geboden. En dat gaat nog steeds door. Waar het tweede paarse kabinet nog terugdeinsde voor adoptie van buitenlandse kinderen door homostellen, gaat het huidige kabinet, met daarin nota bene CDA en ChristenUnie, dit wel mogelijk maken. De positie van de gewetensbezwaarde trouwambtenaar is eerder verslechterd dan verbeterd. De seculiere geest van tien jaar geleden is nog steeds manifest. Let op de felheid waarmee het debat over de afschaffing van het artikel over godslastering wordt gevoerd.”

Of het huidige kabinet dan helemaal geen dingen tegen kan houden? Van der Staaij is sceptisch. „Natuurlijk is er een aantal positieve punten te noemen in het regeringsbeleid ten opzichte van de vorige coalities. Ik denk dan met name aan terughoudendheid bij medisch-ethische onderwerpen. De marges voor de christelijke regeringspartijen zijn uitermate smal. Regeerkastelen verworden snel tot luchtkastelen.”

Homohuwelijk
Het debat over het homohuwelijk in 2000 maakte op Van der Staaij persoonlijk het meeste indruk. „Daarbij werd duidelijk dat de meerderheid van het parlement weigerde te buigen voor wat God ons in Zijn Woord gebiedt op een zo wezenlijk terrein als van huwelijk en gezin. Dat doet pijn.”

Pijn ervaart Van der Staaij ook als de Bijbelse beginselen van de SGP onder vuur liggen. „Na de scheiding tussen kerk en staat willen steeds meer politici ook een scheiding tussen politiek en geloof. Dat vindt ik oneigenlijk. Want de vermeende neutraliteit die niet-christelijke fracties voorstaan, is ook een keuze. Een zeer aanvechtbare wat mij betreft. Dat leidt al snel tot willekeur en dictatuur van de meerderheid. Daarom stond en sta ik voluit voor de SGP, voor heldere en onverwaterde Bijbelgetrouwe politiek.”