Azië als continent van toekomst
Wie in de Aziatische cultuur iets wil bereiken, moet investeren in relaties, is de ervaring van ds. C. van den Berg, voor de Gereformeerde Zendingsbond (GZB) werkzaam in Azië. „De kerk moet rekening houden met de inheemse cultuur en niet vanuit het Westen een eigen kerkmodel trachten over te planten.”
Ds. Van den Berg (1959) promoveerde recent op een missiologisch onderwerp aan het Westminster Theological Seminary in Philadelphia (VS). De promotie hoeft in Amerika geen publieke verdediging te zijn, zoals in Nederland. Op 11 maart werd de kandidaat in aanwezigheid van twee hoogleraren ondervraagd. Op 22 mei haalt ds. Van den Berg zijn bul op. Vervolgens reist hij door naar zijn woonplaats in Azië.De titel van het proefschrift luidt ”Compassion of Christ in the Asian Context”. In de ondertitel verwijst de predikant naar de mogelijkheid van het opzetten van een tehuis voor gehandicapte weeskinderen. Een zaak van belang in sommige Aziatische landen, waar gehandicapten vaak te weinig zorg ontvangen, zegt ds. Van den Berg. „Er zijn staatstehuizen, maar particuliere initiatieven die resulteren in een project met een vergunning zijn nauwelijks bekend. Het zogenaamde genadeconcept dat ik heb onderzocht, is historisch gezien onbekend en heeft dus nauwelijks uitwerking op de daden van het volk.”
Persoonlijke relaties
De predikant onderzocht de Bijbelse fundering van dergelijke initiatieven en de inbedding ervan in een bepaalde culturele context. „Ik ben het radicaal oneens met mensen die zeggen dat sociaal werk vanuit christelijk oogpunt geen meerwaarde heeft. Ik ken gevallen van inheemse medewerkers die in bepaalde projecten tot geloof zijn gekomen, wat daarna duidelijk een positief gevolg voor hun werk had.”
Feit blijft dat je in bepaalde Aziatische landen, waar geen democratische achtergrond is, heel voorzichtig moet opereren. „Wil je iets vanuit christelijk oogpunt bereiken, dan kun je het beste met een economisch project beginnen en van daaruit iets op het terrein van de hulpverlening gaan doen. Dat wekt meer vertrouwen.”
Gemakkelijk is het niet om iets op te zetten in Aziatische landen. Het vergt veel inlevingsvermogen en geduld van de westerling. „Zonder relaties begin je niets. Daar staat tegenover dat, als je eenmaal persoonlijke relaties hebt opgebouwd, je onder de zegen ook veel kunt bereiken.”
In Azië is men gericht op een overlevingscultuur. „Je leeft continu in een strijd om het dagelijkse bestaan. Als jij problemen krijgt met iemand die hoger staat, loopt je leven gemakkelijk gevaar. Dat gaat op voor verschillende Aziatische landen.”
Zondaarsgebed
De groei van de kerk in Azië is groot, stelt ds. Van den Berg. „Professor R. Greenway, bij wie ik destijds mijn mastergraad haalde, heeft eens gezegd: Azië is het continent van de toekomst. Degenen die hier christen worden, zijn dat veel bewuster en consequenter dan in het Westen. De ontvankelijkheid van de mensen hier is groot, terwijl in het Westen mensen steeds meer hun heil zoeken in het materialisme.”
Ds. Van den Berg is bepaald niet blind voor de negatieve kanten van wat soms kerkgroei heet. „Je ziet hier verschrikkelijke dingen gebeuren door charismatisch gerichte zendingsorganisaties. Ze bidden met Aziaten het zogenaamde zondaarsgebed en hebben er weer een bekeerling bij gekregen. Geen wonder, want een Aziaat zal een buitenlander niet snel willen teleurstellen.”
De predikant bepleit een benadering van de kerk waarin recht gedaan wordt aan het cultureel eigene, in zoverre dit niet in strijd is met Bijbelse principes. „Je kunt niet zomaar een kerk uit het Westen overplanten. Als je dat doet, krijg je een kerk waarin het Evangelie nauwelijks wortel heeft geschoten. Je krijg dan ook geen positieve beïnvloeding van die cultuur.”
Hij is tot de overtuiging gekomen dat, wil je een cultuur werkelijk begrijpen, je daar zeker enkele jaren moet wonen. „Ik ben mensen tegengekomen die hier enkele weken kwamen, veel foto’s maakten en vervolgens weer teruggingen. Ze dachten dat ze het land kenden, maar weten niets van de werkelijke situatie. Ze brengen soms zelfs mensen die hier werken in gevaar.”
Contract
Ds. Van den Berg werd in 2001 uitgezonden naar Azië. Zijn contract is verlengd tot oktober volgend jaar. Tot die tijd wil hij niet te veel uitwijden over zijn werk. De predikant bivakkeerde een aantal dagen in de pastorie van Gameren, samen met zijn vrouw en de acht kinderen die in Azië wonen. Hun verblijf had het karakter van een familiereünie met de vier kinderen en zeven kleinkinderen die inmiddels in Nederland wonen. Verder verzorgde ds. Van den Berg enkele spreekbeurten.
Ds. Van den Berg was hervormd predikant in Leerbroek (1983), Katwijk aan Zee (1988) en Nieuw-Lekkerland (1992). In 1997 werd hij zendingspredikant in opleiding ten behoeve van de GZB in Azië. De predikant studeerde eerder aan het Calvin Theological Seminary in Grand Rapids (VS), waar hij van 1997 tot 2000 de Providence Reformed Church diende, een gemeente van de Reformed Church in America (RCA).
Jubileum
Ds. Van den Berg herdacht in Nederland op 5 mei in de kerk van de hersteld hervormde gemeente te Leerbroek zijn 25-jarig jubileum als predikant in de Hervormde -nu Protestantse- Kerk.
De predikant zegt geen wetenschappelijke pretenties te hebben met zijn werk, maar noemt het een voorrecht dat men in Philadelphia gevraagd heeft enkele hoofdstukken nader uit te werken om dit daar als onderdeel van het lesmateriaal te gaan gebruiken. Ook vindt hij de doctorstitel niet het belangrijkste. „Prof. Greenway heeft er eigenlijk het meest op aangedrongen om deze studie te doen, maar ook M. A. Mijnders-van Woerden heeft me enorm gestimuleerd. Het is Gods genade dat ik dit onderzoek mocht voltooien. Ik ben geen academicus. Ik ben een gewone boerenjongen en dat wil ik graag blijven.”