De Zuid-Afrikaanse wijn wordt ons door het Instituut voor Reformatieonderzoek (IR) te Apeldoorn in barokke taal als een heel bijzonder product aanbevolen „om Calvijnprojecten in Nederland te ondersteunen”, aldus directeur prof. dr. H. J. Selderhuis. Behalve een goede kennis van Calvijn blijkt de professor een goed zakelijk instinct te hebben. „Een mooi product om anderen cadeau te geven”, aldus Selderhuis.Zeg nu zelf, wat kun je in onze samenleving met meer dan 700.000 alcoholische probleemgevallen beter aan je naaste geven dan een goede fles wijn! Bij de verdediging van Calvijns voorkeur voor alcoholica geeft prof. Selderhuis er niet minder blijk van over 500 jaar exegese alsmede de zondige praktijk met zevenmijlslaarzen heen te stappen.

Als ’gewone’ gereformeerde jongeling is mij decennia geleden door toen nog betrouwbare gereformeerde exegeten op de jongelingsvereniging reeds geleerd Schrift met Schrift te vergelijken en ook de contexten niet te vergeten voor het recht verstaan van de Schriften. Het is onmiskenbaar dat we in de Bijbel aanbevelingen aantreffen voor een goed gebruik en genieting van de druivenopbrengst, maar zeker zo veel waarschuwingen en vermaningen.

In het Oude Testament mochten nazireeërs wijn noch sterke drank gebruiken. En laten we de signalen uit Spreuken en Prediker evenmin vergeten Ook in het Nieuwe Testament worden de kinderen van het Koninkrijk veelvuldig gemaand tot een nuchter „wandelen in het licht.” Met name Paulus waarschuwt met grote klem voor bandeloosheid in de wijn. Exegetisch gaat zowel Calvijn als Selderhuis onbegrijpelijk hieraan geheel voorbij. Ik ervaar dit als een vorm van studeerkamergeleerdheid.

Klokkenist
Wanneer Calvijn op de goede schepping wijst en dat het Gods bedoeling was dat de mens ook zou genieten van lekker eten en heerlijke wijn, heeft hij gelijk. Hij gaat dan echter voorbij aan de breuk die er door onze eigen schuld gekomen is in de geschiedenis en de relatie met onze Schepper. Aan het onbeperkt en zondeloos genieten onder het oog van God is toen voorgoed een einde gekomen. Onbeperkt genieten en vreugde bedrijven heeft nu een rouwrandje.

Het is opmerkelijk te noemen dat onze ’neutrale’ overheid -door nuchter realisme gedreven- haar verantwoordelijkheid hier kennelijk beter verstaat dan veel kerken en geestelijke leiders. Onze regering doet al het mogelijke om het uit de hand gelopen drankgebruik -vooral bij jongeren- aan banden te leggen.

Hoe geheel anders kwam het nieuwe leven als christen bij ”de klokkenist der kleine luyden”, Abraham Kuyper, na zijn bekering naar buiten. Leverde hij eerst felle kritiek op gereformeerde traditionele bekrompenheid, zijn toon werd anders toen hij als minister geconfronteerd werd met sociale verloedering als gevolg van schrijnend alcoholmisbruik. Nadien was zijn leus en advies dan ook: „Alcohol: uit mijn huis en van mijn tafel.”

Tegenwoordig moeten we daarvoor vooral in evangelische en pinksterkringen zijn. Breed kerkelijk hebben orthodoxe christenen hier helaas nauwelijks een boodschap aan, ondanks dat we dagelijks -bijzonder in de weekends- met de gevolgen worden geconfronteerd. Een politiecommandant verklaarde dezer dagen dat het alcoholmisbruik het drugsgebruik verre overtreft, maar in onze samenleving als zodanig niet wordt herkend en erkend. Dat moeten we helaas ook bij veel geestelijke leiders met verdriet en teleurstelling constateren.

De auteur is lezer te Urk.