Ondanks dat vliegen nu heel gewoon is, kan deze aansprekende vorm van transport toch behoorlijk wat stress geven. Hoe reis ik naar de luchthaven, heb ik m’n tickets, paspoort en eventuele medicijnen in de handtas? Bij welke balie moet ik zijn; is m’n koffer niet te zwaar; krijg ik goede plaatsen of kom ik half opgevouwen te zitten? Is er vertraging waardoor ik een mogelijke aansluiting mis? Zo is er nog een scala van hoe-, wat- en waarvragen die potentiële luchtreizigers kunnen bezighouden. In het bijzonder als (kleine) kinderen van het reisgezelschap deel uitmaken. Neem ik de baby op schoot of koop ik er een zitplaats voor? Kan ik het kleintje aan boord verschonen en kan de voeding die ik meeneem, opgewarmd worden? Hoe voorkom ik dat kinderen van de drukverandering bij het opstijgen en dalen pijn in hun oren krijgen?

Diploma
Het antwoord op de twee voorlaatste vragen is ja en oorpijn is niet geheel te voorkomen, maar wel te verzachten door het kind op die momenten de fopspeen te geven, te laten drinken of ergens op te laten kauwen. Voorbereiding is voor de rest van de reis meer dan het halve werk. Veel maatschappijen hebben wel een kleine voorraad babyartikelen zoals luiers, melkpoeder en potjesvoeding aan boord, maar het beste is om zelf voldoende van die zaken mee aan boord te nemen. Ook reservekleding, de favoriete knuffel, leesboekjes en versnaperingen mogen niet in de handbagage ontbreken. De meeste maatschappijen geven kinderen een kleurplaat, kleurpotloden, ansichtkaarten en speeltjes. Martinair verstrekt aan kinderen van 2 tot 12 jaar een heuse rugzak met zulke verpozingsartikelen. Bij deze maatschappij worden kinderen verder regelmatig gevraagd om tijdens de vlucht bij te springen als hulpsteward(ess). Ze krijgen voor die taak een speciale button en een diploma. Veel maatschappijen verstrekken op intercontinentale vluchten aparte kindermaaltijden, mits die van tevoren zijn besteld.

Baby’s
De vraag: Neem (koop) ik wel of niet een stoel voor mijn kind, is alleen van toepassing voor kinderen tot twee jaar. Baby’s mogen tot hun tweede op schoot en een ticket voor de kleine kost dan meestal 10 procent van het normale tarief. Kroost vanaf twee jaar moet altijd op een eigen stoel zitten en de prijs van zo’n ticket varieert per maatschappij. Zo rekent de KLM voor 2- tot 12-jarigen gemiddeld 67 procent van het volwassenentarief en Martinair standaard 75 procent. Boven de 12 jaar geldt bij de meeste maatschappijen het volle tarief. Tot de faciliteiten voor de allerkleinsten behoren ook reiswiegjes. Deze worden gratis ter beschikking gesteld.

Ook hier geldt: vooraf reserveren, want de beschikbaarheid is beperkt. Als er een aparte stoel voor baby of peuter is gereserveerd, mag bij de KLM een eigen stoeltje mee als dat tenminste met de veiligheidsriemen van de vliegtuigstoel kan worden vastgezet. Hoewel kinderen in het algemeen geen vliegangst hebben (dat is wel fijn bij baby’s, die hebben dat zeker niet), is het verstandig om de kleuters en tieners op de reis voor te bereiden. Leg hen de gang van zaken op het vliegveld en aan boord uit, zodat ze al een beetje een idee hebben van wat hen te wachten staat. Ouders met kleine kinderen krijgen bij het aan boord gaan voorrang op de meeste andere passagiers.

Ummetjes
Parmantig zie je ze soms door een luchthavengebouw en een vliegtuig lopen. Met een tasje met reisbescheiden om de nek met daarop in grote letters: UM. Dit staat voor ”unaccompanied minor” (onbegeleide minderjarige). Deze kinderen maken de vliegreis zonder begeleider. In de leeftijd van 5 tot 12 jaar (soms vanaf 6 jaar) is het UM-programma voor alleenreizende kinderen verplicht. Van het moment van inchecken tot en met de aankomst op de plaats van bestemming neemt een grondmedewerker van de luchtvaartmaatschappij het kind onder zijn of haar hoede.

Aan boord houdt de cabinebemanning een extra oogje in het zeil. Bij aankomst wordt het kind langs de paspoort- en de douanecontrole geleid en overgedragen aan de afhaler die van tevoren op een speciaal formulier is aangegeven. Geldige legitimatie door de ophaler is verplicht. Voor deze service verschillen de tarieven wereldwijd. Bij Martinair is het gratis. Amerikaanse maatschappijen rekenen 40 tot 90 dollar, afhankelijk van de route. De KLM slaat de ummetjes voor het volwassenentarief aan. De Koninklijke heeft op Schiphol een extra dienstverlening in de vorm van de Junior Jet Lounge. In deze wachtruimte zijn frisdrank, boeken en computerspelletjes beschikbaar, evenals (veel) speelgoed.

Ondanks de zorgen van het grondpersoneel worden kinderen wel eens op een verkeerd vliegtuig gezet. De grootste kans daarop is aanwezig bij overstapvluchten. Maatschappij America West heeft daarom de stelregel ingevoerd dat ummetjes alleen op non-stopvluchten mee mogen. De KLM accepteert deze reizigers alleen op overstapvluchten als met de KLM of een van haar partners wordt doorgevlogen.

Overigens vliegen volwassenen ook wel eens verkeerd. Enkele maanden geleden dacht een echtpaar dat het naar Sydney in Australië vloog, maar het kwam uit in het Canadese Sydney in de provincie Nova Scotia.

Ontsnappen
Bij (hevige) turbulentie kan iedereen luchtziek worden. Wie bij voorbaat de kans daarop bij kinderen sterk wil verminderen, kan hun een reisziektepilletje geven. Een afgeleid voordeel kan dan zijn dat ze er slaperig van worden. Ondanks alle faciliteiten die de luchtvaart aan kinderen (en hun ouders) geeft, blijven ouders en begeleiders uiteraard verantwoordelijk voor het gedrag van hun spruiten. De cabinebemanning heeft echt geen tijd om kinderen te verpozen. Voortdurend het kroost in de gaten houden is daarom het devies. Het is ongetwijfeld vertederend om een van pret kraaiende baby op verkenningstocht door het gangpad te zien kruipen, maar dat verandert snel als de kleine wurm in de nauwe ruimte ergens tegenop botst. Of, erger, als een andere passagier op een handje of voetje stapt. Kleuters zijn in vliegtuigen ook een apart volk. Vaak vinden ze in het luchtruim ineens dat ze hun conditie op peil moeten brengen. Daarbij dienen de gangpaden dan als hardloopparcours. Dat waardeert niet iedereen.

Als laatste nog een tip: zet de allerkleinsten niet aan het gangpad. Zo kunnen ze minder gemakkelijk ontsnappen als u zelf even indut.

Elke gerenommeerde luchtvaartmaatschappij heeft speciale informatie met tips voor het vliegen met kinderen beschikbaar. Vraag de maatschappij of het reisbureau daar bij het boeken direct naar.