De aanleiding voor Obama’s uitspraken was een mediacampagne van dominee Wright die vrijdag begon met een tv-interview en maandag eindigde met een optreden in de National Press Club in Washington. Wright verdedigde daarbij zijn optreden in de Trinity United Church in Chicago, waarvan de laatste maanden beeldmateriaal via internet werd verspreid. Wright liet zich daarin uitermate kritisch uit over Amerika en de Amerikaanse geschiedenis. Volgens Wright zijn de citaten echter uit hun verband gerukt.Dit materiaal was al eerder aanleiding voor Obama om zich van Wright te distantiëren, omdat diens uitspraken Obama’s kansen op de Democratische presidentskandidatuur schade zouden kunnen berokkenen. Is Wright teleurgesteld over het feit dat zo’n prominent lid van zijn (voormalige) kerkgemeenschap zich van hem afkeert? „Nee. Obama is politicus en ik ben predikant. Wij spreken tot verschillende gemeenschappen”, aldus Wright in een interview.

Wright noemde de aanvallen op hem in feite aanvallen op de zwarte kerk in de VS. Die kerk is volgens de predikant ontstaan en gevormd onder invloed van de vroegere slavernij en de daaropvolgende racistische intolerantie, „die door de meerderheid van de Amerikaanse bevolking nog steeds niet wordt onderkend en soms zelfs wordt ontkend”.

Vooral Wrights opmerkingen over de septemberaanslagen in 2001 van enkele maanden geleden zijn doorpers en andere media op de korrel genomen. Over de aanslagen zei Wright: „Amerika kan geen terrorisme plegen op andere volkeren en dan verwachten dat er geen reactie volgt.” De predikant gaf maandag te kennen de Iraakse ambassadeur te hebben geciteerd, „wat de media over het hoofd zagen. Maar ik citeerde ook de Bijbel, die zegt dat men zal oogsten wat men zaait”, aldus Wright.

Tijdens zijn optreden in Washingtons werd de predikant maandag gevraagd hoe patriottisch hij eigenlijk was. „Ik heb zes jaar dienst gedaan in het leger. Is dat patriottisch genoeg? Hoeveel jaren heeft Cheney eigenlijk gediend?” vroeg hij. Hij refereerde daarmee aan vicepresident Dick Cheney, die zich in zijn jonge jaren vijfmaal „ongeschikt voor de militaire dienst” heeft laten verklaren om dienst in Vietnam te ontlopen.

Schaden Wrights opmerkingen Obama’s kansen op de Democratische presidentskandidatuur? „Het mag elke kiezer intussen wel duidelijk zijn dat Obama zich distantieert van zijn vroegere predikant, die inmiddels overigens is gepensioneerd. Maar Wrights optreden -duidelijk bedoeld om zijn reputatie te herstellen- kon voor Obama nauwelijks op een ongelukkiger moment komen. „Hij is namelijk verwikkeld in een titanenstrijd met collega Hillary Clinton om de Democratische presidentskandidatuur”, aldus politiek analist Thomas Mann van het Brookings Research Instituut in Washington.

Obama verloor vorige week de Democratische voorverkiezing in Pennsylvania van Clinton. In dertig staten waar al voorverkiezingen werden gehouden en waar het bureau Mason-Dixon Polling & Reseach onderzoek deed, wist Obama in slechts zeven staten meer „blanke” stemmen te trekken dan Clinton.

Is dat een slecht voorteken voor de algemene verkiezingen, wanneer hij het zou moeten opnemen tegen de Republikeinse kandidaat John McCain? „Ja, dat kan zeker duiden op een nadeel bij de algemene verkiezingen, Maar het is goed om dat in historisch perspectief te plaatsen. Geen enkele Democratische kandidaat -zwart of blank- heeft een meerderheid van blanke stemmers gewonnen nadat Lyndon Johnson dat deed in 1964, zegt analist Brad Coker van Mason-Dixon.

Hij wijst erop dat de factor huidskleur Obama tot nu toe niet heeft geschaad, ondanks alle media-aandacht voor de controversiële uitspraken van dominee Wright en diens vroegere banden met Obama. „De zwarte senator uit Illinois heeft tot nu toe bij de voorverkiezingen meer staten gewonnen dan de blanke Clinton. Hij kreeg meer stemmen en hij heeft meer afgevaardigden achter zich verzameld die zijn kandidatuur zullen steunen tijdens de partijconventie deze zomer. Niets duidt erop dat hij dit kunststuk in november niet zou kunnen herhalen. Wat niet wegneemt dat het optreden van dominee Wright in de afgelopen dagen de aandacht indirect opnieuw heeft gevestigd op Obama’s huidskleur, terwijl Obama zich in zijn campagne daarvan juist probeert te distantiëren”, aldus Brad Coker.