De ministers van Buitenlandse Zaken zijn dinsdagmorgen in Luxemburg bijeengekomen voor overleg. Nederland en België hebben steeds benadrukt dat van nauwere samenwerking van de Unie met de betrokken Balkannatie pas sprake kan zijn als de regering in Belgrado volledig meewerkt met het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag. Inmiddels zijn zij echter, onder zware druk van de overige lidstaten, bereid tot een soepeler standpunt.Minister Verhagen kreeg vorige week van een meerderheid in de Tweede Kamer groen licht voor die inschikkelijkheid. Hij is nu bereid zijn handtekening te zetten, maar stelt samen met zijn Belgische ambtgenoot De Gucht bij wijze van compromis voor dat de overeenkomst niet in werking mag treden en dat Servië dus niet mag profiteren van de daarin vastgelegde voordelen zolang het zich niet voluit inzet om verdachten te arresteren en uit te leveren. Op die manier zou het dinsdag vooral gaan om een symbolisch gebaar.

Een van de voornaamste vermeende oorlogsmisdadigers is Ratko Mladic. Die wordt als toenmalig legeraanvoerder verantwoordelijk gehouden voor het ombrengen van meer dan 7000 mannen in de moslimenclave Srebrenica in 1995. De daar destijds gestationeerde Nederlandse VN-militairen lukte het niet die massamoord te verhinderen.

Op 11 mei zijn er in Servië parlementsverkiezingen. De EU beoogt met het bezegelen van het stabilisatiepact steun te bieden aan prowesterse politici als president Tadic. Zij hoopt met haar bijdrage te vermijden dat de radicaalnationalistische partij de strijd in haar voordeel beslist en vervolgens een regering vormt die het gemeenschappelijk Europa de rug toekeert en zich richt op Rusland. De stemming ten aanzien van de EU is verslechterd na de positieve opstelling aan die zijde tegenover de onafhankelijkheid van Kosovo. Rusland heeft de afscheiding van dat gebied afgewezen.

Het stabilisatie- en associatieakkoord, waarover de onderhandelingen vorig jaar november al zijn afgerond, regelt allerlei vormen van contacten en hulpverlening, onder andere op het terrein van handel en economie. Het geldt als een belangrijke stap op het traject naar besprekingen over het lidmaatschap van de EU. De Unie geeft voortdurend aan dat wat haar betreft de deur naar een toekomstige aansluiting openstaat.

Maandagavond arriveerde in Luxemburg ook de Servische minister van Buitenlandse Zaken Jeremic. Hij zei erop te rekenen dat het verdrag dinsdag wordt ondertekend. Huidig EU-voorzitter Slovenië noemde dinsdag na beraad met Belgrado de situatie nog „ingewikkeld.”