Pakweg een jaar geleden had Johann Grünbauer (61) nauwelijks van Al Gore en zijn spraakmakende film over de opwarming van de aarde gehoord. Totdat hij een boek las van een scepticus die de vloer aanveegt met de onheilspellende theorieën van Gore. En dat was niemand minder dan de huidige president van Tsjechië, Vaclav Klaus.Het pleidooi van Klaus, econoom van huis uit, schudde Grünbauer wakker. „Ik merkte in mijn onderneming al jaren de enorme toename aan milieuregels. Na het boek van Klaus begreep ik op wat voor suggestieve theorieën het allemaal gebaseerd is. Onder het motto ”Help, de wereld vergaat!” worden astronomische bedragen geïnvesteerd in de bestrijding van CO2-uitstoot. Maar het is puur overbodig en gebaseerd op veronderstellingen die nooit bewezen zijn.”

Grünbauer, eigenaar en directeur van het gelijknamige staalconstructiebedrijf in Diemen, komt al sinds 1969 in Tsjechië. Zijn fascinatie voor het land ontstond nadat hij enkele Tsjechische dissidenten ontmoette. Hij onderhield twintig jaar lang vrij intensieve contacten met vooraanstaande mensen uit de dissidentenbeweging. Zo intensief dat hij nauwlettend door de Tsjechische geheime dienst werd gevolgd, zo ontdekte hij na de omwenteling in 1989 in zijn dossier.

Hij bezocht het land ook daarna veelvuldig en zette er een nevenvestiging van zijn staalbedrijf op poten. Toen hij vorig jaar weer even in de Tsjechische hoofdstad Praag was, stapte hij vlak voor sluitingstijd een boekhandel binnen. Hij kwam naar buiten met ”Blauwe planeet in groene kluisters” van Vaclav Klaus.

Wat daarna gebeurde, zou bijna aanleiding vormen voor een nieuw boek. „Ik vertelde aan mijn Tsjechische vriend en hoogleraar Miloslav Bednar dat het gedachtegoed van Klaus me aansprak en dat ik vond dat zijn boek in Nederland zou moeten worden uitgegeven. Bednar spoorde me aan om contact op te nemen met de president en dat heb ik toen maar gedaan.”

Tot zijn verbazing werd hij niet veel later uitgenodigd om in de Burcht, zoals het presidentieel paleis in Praag wordt genoemd, aan Klaus uit te leggen wat hij wilde. „Toen ik daar door die lange gangen met grote schilderijen liep, voelde ik me net koningin Beatrix. Op zijn werkkamer had ik een plezierig gesprek met Klaus. Hij vond het een goed idee zijn boek in het Nederlands uit te geven.”

Grünbauer, die de Tsjechische taal goed beheerst, leverde zelf een „wezenlijke bijdrage” aan de vertaling en vond uiteindelijk uitgever Quantes bereid het boek op de Nederlandse markt te brengen. Alsof het verhaal nog niet mooi genoeg was, komt het Tsjechische staatshoofd maandag naar een Haagse boekhandel om het boek officieel te overhandigen aan VVD-coryfee Bolkestein, als onderdeel van een staatsbezoek aan Nederland. Op die dag zal Klaus zowel door de koningin als door premier Balkenende worden ontvangen.

Rondlopend door zijn staalconstructiefabriek wijst Grünbauer op de energiezuinige lampen in zijn fabriek. Om maar te illustreren dat hij best wat aan energiebesparing wil doen. En regels voor vervuiling mogen er ook best zijn, zegt hij. „Ik ben er niet voor dat iedereen maar wat aanrommelt. Maar dat moeten we los zien van de opwarming van de aarde. Ik geloof namelijk niet dat die toe te schrijven is aan de uitstoot van CO2; het is eerder andersom”, aldus de Diemense ondernemer.

Hij ziet bovendien een overeenkomst met het verleden. „De ongenuanceerde theorieën over klimaatverandering zijn nu aan het uitgroeien tot een ideologie. Klaus noemt dat in zijn boek ”environmentalism”, wat we als ”ecologisme” hebben vertaald. Het werkt als een sneeuwbal. Op een gegeven moment gaat ook de staat zich ermee bemoeien en ontstaat er bureaucratie en regelzucht. Hebben we dat niet ook met het communisme zien gebeuren? Volgens mij is het socialistische gedachtegoed sinds 1989 door velen verlaten en zien de meeste mensen in dat een liberale maatschappij het beste is voor iedereen.”

Veegt Grünbauer niet zijn eigen straatje schoon, aangezien de staalindustrie als vervuilend te boek staat? „Ik heb wat dat betreft de schijn tegen. Maar ik ga verantwoord om met mijn ondernemerschap. Het motto van de reformatorische wijsbegeerte -soevereiniteit in eigen kring- kun je ook bedrijfseconomisch toepassen: ik ben voor vrij ondernemerschap, maar met verantwoordelijkheid.”