De vacature van fractievoorzitter is ontstaan omdat huidig fractieleider Tichelaar woensdag heeft bekendgemaakt dat hij -om gezondheidsredenen- niet in die functie terugkeert. De fractie koos hem op 14 februari vorig jaar tot aanvoerder. Vanwege hartproblemen staat hij sinds 21 januari op non-actief. Op 1 juni hoopt Tichelaar volledig te zijn hersteld van een meervoudige bypassoperatie en zijn werk als Kamerlid weer op te pakken.Enkele weken geleden deden al geruchten de ronde dat Tichelaar zou terugtreden als fractievoorzitter wegens zijn weinig gelukkige wijze van opereren. Zo barstte een storm van kritiek los toen hij bij de algemene beschouwingen vorig jaar zonder overleg met de coalitiepartners CDA en ChristenUnie -en daarom zonder resultaat- vroeg om meer geld voor middeninkomens.

Waarnemend fractievoorzitter Hamer zei dat de PvdA-Kamerleden het ontzettend jammer vinden dat Tichelaar zijn huidige functie neerlegt, maar dat ze tevens groot respect hebben voor het besluit. Premier Balkenende en de fractievoorzitters van de coalitiepartners CDA en ChristenUnie denken er net zo over.

PvdA-Kamerleden die zich kandidaat willen stellen voor het fractievoorzitterschap kunnen zich tot en met maandag melden. Nog niemand heeft zich openlijk kandidaat gesteld, maar politieke waarnemers stellen dat Hamer, Dijsselbloem en Samsom een kans maken. Daarnaast wordt ook het Kamerlid Van Dam genoemd. De Jonge Socialisten in de PvdA roepen de fractieleden op om bij hun keus speciaal te letten op „ideologische passie, authenticiteit en charisma.” Die eigenschappen achten ze „cruciaal voor een spoedig herstel van het vertrouwen van de bevolking in de PvdA.”