Het plan voorziet in het plaatsen van een hoge Amerikaanse militair aan het hoofd van een interim-bestuur in Irak, direct na het omverwerpen van Saddam Hussein. Volgens functionarissen is generaal Tommy Franks, commandant van de Amerikaanse troepen in het Golfgebied, kandidaat voor het leiden van zo’n voorlopig bestuur.

In het plan is niet direct een grote rol weggelegd voor de Iraakse oppositie binnen en buiten Irak. Volgens regeringsfunctionarissen voelt de regering-Bush meer voor een langere bezetting van het land door een internationale troepenmacht onder leiding van de VS.

De functionarissen zeiden tegen The New York Times dat het Witte Huis wil voorkomen dat in Irak net zo’n chaos en interne machtsstrijd uitbreekt als in Afghanistan na het verdrijven van de Taliban. Een regeringsmedewerker zei dat het voor Washington van groot belang is dat het de situatie in Irak volledig in de hand heeft voor het vervullen van de belangrijkste opdracht: het opsporen en onschadelijk maken van massavernietigingswapens. Om die taak afdoende te kunnen uitvoeren, zou een Amerikaanse hoge militair in Irak zeker een jaar de touwtjes in handen moeten hebben.

Verder voorziet het plan volgens The New York Times in de oprichting van een tribunaal. Deze instantie moet zich gaan bezighouden met de berechting van Iraakse leiders die zich aan oorlogsmisdaden en schendingen van de mensenrechten hebben schuldig gemaakt.

Critici van het plan vrezen dat een Amerikaanse bezetting de betrekkingen van Irak met omliggende islamitische landen zal schaden. Anderen vermoeden dat het idee is opgeworpen om de generaals van Saddam Hussein onder druk te zetten zich bij de VS aan te sluiten en hun leider af te zetten.

De Jordaanse koning Abdullah II zei vrijdag met betrekking tot een eventuele regimewisseling in Irak dat zijn Hasjemitische dynastie daar in ieder geval geen enkele rol bij zal spelen. „Ik ben het hoofd van de Hasjemitische dynastie en ik zeg heel duidelijk dat deze familie geen ambities heeft om het leiderschap in Irak te herwinnen”, sprak Abdullah vrijdag op de televisie.

Sinds de aanwezigheid van de neef van Abdullah II, prins Hassan, op een bijeenkomst van Iraakse oppositieleiders werd alom gespeculeerd dat een lid van het Jordaanse Hasjemitische koningshuis de troon in Irak zou bestijgen, mocht Saddam worden afgezet. In 1953 kwam in Irak een Hasjemitische koning aan de macht, Faisal II, die vijf jaar later echter werd vermoord tijdens een coup.

De Russische president Vladimir Poetin heeft vrijdag bevestigd dat Moskou een nieuwe resolutie van de VN-Veiligheidsraad om Irak te dwingen wapeninspecteurs toe te laten niet uitsluit. Poetin zei dat na besprekingen met de Britse premier Tony Blair, die in Rusland is om het Kremlin daartoe over te halen.

Poetin voegde er wel aan toe dat een nieuwe resolutie niet noodzakelijk is en drong aan op een snelle terugkeer van de wapeninspecteurs naar Irak.

Woensdag verklaarde de Russische onderminister van Buitenlandse Zaken Joeri Fedotov al dat Rusland een nieuwe VN-resolutie zou kunnen aanvaarden als daarin niet meteen met geweld wordt gedreigd. Dat is ook het standpunt van Frankrijk, een van de andere vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad. Frankrijk vindt dat over het gebruik van geweld een tweede resolutie moet worden opgesteld wanneer Irak weigert mee te werken. Groot-Brittannië en de Verenigde Staten willen een harde resolutie waarin wapeninspecties meteen worden afgedwongen met militair geweld. Rusland weigerde tot voor kort de noodzaak van een nieuwe resolutie in te zien.

Volgens analisten kan de Russische meegaandheid het gevolg zijn van de verzekering van Blair dat de Russische belangen in Irak veilig worden gesteld. Het Kremlin vreest dat het door een oorlog in Irak 7 miljard dollar zal mislopen die Bagdad nog schuldig is aan Rusland. Ook wil Poetin de garantie dat Russische oliemaatschappijen na een regeringswisseling in Irak toegang houden tot de Iraakse olievelden. Mogelijk heeft Blair Poetin beloofd dat Rusland aanzienlijke invloed krijgt in Irak en een luisterend oor in de NAVO.

Blair en zijn vrouw Cherie werden in informele sfeer ontvangen in een jachtverblijf van de Russische president in Zavidovo, zo’n 120 kilometer ten noorden van Moskou. Het presidentiële verblijf was ooit favoriet bij de Sovjetleider Leonid Brenzjnev.

De Iraakse regering hoopt dat de wapeninspecteurs van de Verenigde Naties zo snel mogelijk naar Irak komen. Dat heeft de Iraakse ambassadeur bij de Verenigde Naties, Mohamed al-Douri, vrijdag gezegd. Al-Douri liet weten dat Bagdad „positief” heeft gereageerd op een brief van hoofd Hans Blix van de VN-wapeninspecteurs. Daarin vroeg Blix Irak om een bevestiging van de afspraken die begin deze maand in Wenen zijn gemaakt over de terugkeer van de wapeninspecteurs. In de Oostenrijkse hoofdstad bereikten de Iraakse delegatie en de VN een akkoord over nieuwe, onbelemmerde wapeninspecties. Alleen acht presidentiële paleizen vallen buiten regeling.

„De strekking van de brief van Blix heeft onze goedkeuring”, aldus al-Douri. Blix zei vrijdag dat hij vanuit Bagdad een schriftelijke reactie op zijn brief heeft ontvangen. Van de inhoud was hij nog niet op de hoogte. Vertalers zijn nog bezig de brief vanuit het Arabisch naar het Engels te vertalen, aldus Blix.

Volgens het Britse persbureau Reuters gaat Bagdad in de brief niet in op de voorwaarden waaronder Iraakse wetenschappers en regeringsfunctionarissen kunnen worden ondervraagd. Die kwestie komt wel aan de orde in de door Blix verstuurde brief. Reuters heeft een officieuze vertaling van het Iraakse antwoord aan de VN in handen gekregen.