Grotere aandacht voor normen en waarden dient gepaard te gaan met een hardere aanpak van misdadigers en mensen die overlast geven. Immers: wie niet horen wil, moet voelen.

Inmiddels is het conceptveiligheidsplan van minister Donner, dat vandaag in de ministerraad besproken zal worden, uitgelekt. Daarin komen een groot aantal zaken aan de orde.

Zo moet de politie zich harder opstellen. De hulpverleningstaak, waarop de laatste decennia sterk de nadruk gelegd werd, wordt ingeperkt tot acute noodhulp. Zodoende komt er meer tijd vrij voor het handhaven van de regels op straat en het ophelderen van misdrijven.

De prestaties van de politie zullen voortaan beter worden geregistreerd. Iedere korpschef krijgt een resultaatverplichting waarop hij wordt afgerekend. Op die manier probeert men meer aan te sluiten bij wat in het bedrijfsleven gangbaar is.

Het is inderdaad van belang om meer zicht te krijgen op de resultaten die het politieapparaat en andere overheidsdiensten boeken. Er wordt immers veel belastinggeld in gestoken, zonder dat er een directe relatie bestaat tussen kosten en opbrengsten.

Die resultaten zijn echter niet zo makkelijk te meten. Men kan na afloop van een jaar of een kwartaal wel een heleboel cijfers op tafel leggen, maar in hoeverre geven die een adequaat beeld van de werkelijkheid?

Recent kwam naar buiten dat de reclassering zich tegenwoordig vooral richt op de makkelijke gevallen omdat zij door het ministerie onder druk gezet is om bepaalde streefcijfers te halen. Allochtonen die moeilijk benaderbaar zijn of de Nederlandse taal niet spreken, laat men graag lopen omdat hun behandeling te veel tijd kost.

Duidelijk is ook dat zonder extra geld niet veel terecht zal komen van de beloften inzake meer veiligheid en een betere rechtshandhaving. Helaas is, als gevolg van de stagnerende economie, de financiële ruimte voor het nieuwe kabinet beperkt.

Meer agenten op straat kosten meer geld en datzelfde geldt van vergroting van de capaciteit van de rechterlijke macht. En als het ten slotte gelukt is meer misdadigers op te sporen en te veroordelen, dan kost het ook nog heel wat om ze hun verdiende straf te laten uitzitten.

Minister Donner wil in de toekomst meer gevangenen in één cel plaatsen. Dat gebeurt nu al op basis van een noodwet met de drugskoeriers die massaal op Schiphol arriveren. Ook anderszins is het de bedoeling dat het voorzieningenpakket voor de gevangenen versoberd wordt.

Daar is inderdaad reden toe. Het komt nu te vaak voor dat verdachten van ernstige misdrijven naar huis gestuurd worden en veroordeelden hun straf niet kunnen uitzitten wegens gebrek aan celruimte. Dat is ontoelaatbaar en roept bij de burger (en zeker bij de slachtoffers van misdrijven) veel ergernis op.

Om de rechterlijke macht te ontlasten zouden nog meer zaken dan tot dusver administratief kunnen worden afgedaan. Bij wijze van spreken kan de politie de acceptgiro meteen meegeven. Wie het daar niet mee eens is, kan zijn zaak voor laten komen, maar loopt dan wel het risico van een zwaardere straf.

Bij alle maatregelen ter bestrijding van grote en kleine criminaliteit moet echter wel bedacht worden dat preventief optreden het meeste loont. Hoe voorkomen we dat mensen het verkeerde pad op gaan en hoe verhinderen we dat mensen die daarop zijn terecht gekomen, zich ontwikkelen tot beroepscriminelen?