„Gevallenen herdenken in voorbede”
Omdat 4 mei, en daarmee de dodenherdenking, dit jaar op zondag valt, memoreren verschillende kerken die dag de gevallenen van de Tweede Wereldoorlog.
Ds. D. Heemskerk van de Hersteld Hervormde Kerk in Opheusden zal in de voorbede aandacht schenken aan de gevallenen. Verder laat de predikant de herdenking op zondag rusten, „want de dienst des Woords en de dag des Heeren staan op een hoger plan.” Aan de oproep van de Raad van Kerken om tijdens de eredienst Psalm 43 te zingen, geeft hij niet speciaal gehoor. „Het gaat in die psalm om een geestelijke verlossing en dat is wat anders dan een bevrijding van de tirannie”, aldus de Opheusdense predikant.Ook ds. J. J. van Eckeveld van de Gereformeerde Gemeente uit Zeist besteedt in zijn gebed aandacht aan de herdenking. Of de predikant dat ook in zijn preek doet, weet hij nog niet. De gemeente in Zeist overweegt die zondag een halfuur eerder te beginnen, omdat de twee minuten stilte tijdens de herdenking anders samenvalt met het uitgaan van de kerk.
„Ik schenk er eigenlijk nooit zo veel aandacht aan”, zegt ds. A. Schultink van de Gereformeerde Gemeente in Nederland te Bruinisse. Omdat de predikant op 4 mei in een gemeente voorgaat die veertig jaar bestaat, zal er volgens hem geen ruimte zijn om aandacht te besteden aan de gevallenen. Dat veel dorpen de dodenherdenking naar de zaterdag verplaatsen, vindt hij een goede zaak: „Zondag is zondag”, aldus de predikant.
Ds. G. de Fijter, preses van de Protestantse Kerk in Nederland, besteedt in zijn preek van 4 mei nadrukkelijk wel aandacht aan de herdenking. „Dat heb ik alle jaren gedaan en ik ben zeker van plan het dit jaar weer te doen”, aldus de Kampense predikant. Ds. De Fijter zal die zondag over een „passend Schriftgedeelte” preken.
Omdat de diensten van de twee hervormde gemeenten in Kampen ’s middags beginnen, kan iedereen bij de dodenherdenking zijn. „Zelf ga ik ook”, aldus De Fijter. „Ieder jaar probeer ik erbij te zijn.”
De Apeldoornse predikant C. A. den Hertog van de Christelijke Gereformeerde Kerken gaf de dodenherdenking in voorgaande jaren altijd ruime aandacht. Of hij dat dit jaar weer doet, weet hij nog niet.
De Protestantse Kerk in Nederland roept dit jaar alle predikanten en kerkenraden ertoe op tijdens de diensten in het bijzonder aandacht te schenken aan de kinderen van NSB-ouders. De nazaten zijn volgens de kerk na de oorlog veelal ten onrechte gezien als ”foute kinderen”.
„We hebben in het verleden vaak gekeken vanuit goed en fout”, schrijft het moderamen van de PKN. „Het beeld is genuanceerder dan goed of fout.”
„Voor de kinderen zijn de kerken laat opgekomen, voor velen te laat. We betreuren dat en we vragen aandacht voor de pijn en het verdriet van deze mensen. Als gemeenschap van Christus mogen we dit niet uit het oog verliezen.”