FAO: Zet de tanden eens in een krekel
In de hele wereld zijn er meer dan 1400 insectensoorten die door mensen worden gegeten, soms uit noodzaak, maar vaak ook als delicatesse. De Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) wil de consumptie van insecten promoten, niet alleen vanwege hun voedingswaarde, maar vooral omdat het verzamelen of kweken van de beestjes voor werk zorgt in landelijke gebieden van ontwikkelingslanden.
Met dat doel voor ogen organiseerde de FAO in februari een workshop in Chiang Mai in het noorden van Thailand, onder de titel ”Bosinsecten als voedsel: de mensen bijten terug”.„We wilden vooral ervaringen uitwisselen tussen de verschillende landen en culturen waar insecten uit het bos worden gegeten”, zei FAO-bosbouwingenieur Patrick Durst op de radio van de VN. „Uiteraard hebben we ook oog voor de ecologische aspecten en de voedselveiligheid.”
Durst zei niet goed te weten hoeveel miljoenen mensen in de wereld voor hun voeding afhankelijk zijn van insecten. Wel weet hij dat in Afrika ten minste 527 soorten insecten worden gegeten in 36 verschillende landen. In Azië staan insecten op het menu in 29 landen, op het Amerikaanse continent in 23 landen.
De meeste eetbare insecten komen uit vier grote groepen: kevers, mieren, bijen en wespen; sprinkhanen en krekels; vlinders; en motten. De meeste insecten bevatten evenveel eiwitten als vlees of vis. Sommige insecten zijn in hun larvenstadium bovendien rijk aan vetten, vitaminen en mineralen.
Een goed voorbeeld zijn de rupsen die in de bossen van Centraal-Afrika worden genuttigd. Honderd gram gedroogde rups bevat 53 gram eiwit, 15 procent vet en 17 procent koolhydraten. De energiewaarde bedraagt ongeveer 430 kilocalorieën per 100 gram. Afhankelijk van de soorten zijn de rupsen rijk aan kalium, calcium, magnesium, zink, fosfor en ijzer en bevatten ze talrijke vitaminen. Honderd gram insecten volstaat vaak om te voldoen aan de dagelijkse behoefte aan mineralen en vitaminen.
„Vanwege hun hoge voedingswaarde worden de rupsen in sommige streken tot een soort meel gemalen om als pasta voor te schotelen aan kinderen die ondervoed zijn”, zegt bosbouwexpert Paul Vantomme van de FAO. „In tegenstelling tot wat velen denken, worden de rupsen niet alleen in geval van nood gegeten, maar zijn ze een vast onderdeel van het lokale dieet. Ze gelden als een lekkernij.”
De rupsen worden ook op kleine schaal geëxporteerd naar plaatsen in België en Frankrijk waar Centraal-Afrikaanse migranten wonen. België importeert volgens het onderzoek van Vantomme 3 ton gedroogde rupsen per jaar voor een bedrag van ongeveer 35.000 euro.
Op de conferentie in Chiang Mai ging het er vooral om informatie uit te wisselen over eetbare insectensoorten, de planten waarop ze leven en de manieren waarop ze kunnen worden bewaard, getransporteerd en verkocht. De bedoeling is om tot duurzame productiemodellen te komen, zonder bomen te hoeven kappen en de voedingsrijkdom van het woud te exploiteren.
Het eten van insecten is volgens de FAO ook een commercieel interessant gegeven. Als de insecten worden geplukt in het woud is dat arbeidsintensieve en seizoensgebonden arbeid die een extra inkomen kan verschaffen aan vrouwen en kinderen op het platteland. Je hebt er geen startkapitaal voor nodig en de opbrengst kan worden verkocht op lokale markten.
Een stapje verder zijn de boerderijen zoals die bestaan in de buurt van Chiang Mai in het noorden van Thailand, waar onder meer bamboewormen en krekels worden gekweekt voor menselijke consumptie. In Thailand worden meer dan 200 soorten insecten gegeten en de kraampjes met gefrituurde insecten zijn er een vertrouwd zicht in het straatbeeld.
FAO-specialist Durst is ervan overtuigd dat met de juiste marketingtechnieken de vraag naar insecten aanzienlijk kan worden vergroot. „We moeten afstappen van het idee dat insecten onappetijtelijk zijn. In werkelijkheid zijn ze erg voedzaam en, afhankelijk van de manier waarop ze worden klaargemaakt, bijzonder lekker.”