De minister-president loofde vrijdagmiddag tijdens zijn wekelijkse persconferentie herhaaldelijk de „gematigde en waardige reacties” van de moslimgemeenschap in Nederland.De omstreden film ”Fitna” van PVV-leider Wilders is in Nederland rustig ontvangen. Imams maanden tot kalmte. „Hulde”, zei premier Balkenende. „De reacties zijn echt bemoedigend. Veel mensen hebben goede wil en doen hun best om met wederzijds respect met elkaar om te gaan. Ik ben trots op de moslims in Nederland.”

Balkenende waarschuwde wel voor te snelle conclusies. Volgens hem zal nog moeten blijken of de „crisissituatie” voorbij is. „De waardige reacties van de Nederlandse moslims zijn nog geen garanties dat het in het buitenland rustig blijft. Wellicht zullen we pas over een paar maanden zicht hebben op de werkelijke consequenties. De Deense cartoonrellen barstten ook pas een tijd na de publicatie los. Er is reden voor voortdurende alertheid.”

De premier zei dat hij blij was dat het kabinet geruime tijd voor verschijning van de film maatregelen heeft genomen. Zo heeft de regering in het buitenland benadrukt dat de mening van Wilders niet het standpunt van de regering is. „Gelukkig zijn de meeste regeringen zich bewust van het verschil tussen Wilders en het Nederlandse kabinet. We moeten natuurlijk nog wel afwachten of iedereen dat onderscheid kan maken.”

Volgens Wilders zou Balkenende zich „dood moeten schamen” over alles wat hij de afgelopen tijd heeft gezegd over de film. „De premier zou met een rood hoofd van schaamte voor de camera zijn excuses moeten aanbieden. Eigenlijk zou hij zijn biezen moeten pakken, maar dat zal wel niet gebeuren”, aldus Wilders vrijdagmiddag.

Moslims stellen zich in zijn ogen een stuk verantwoordelijker op dan de premier. „Wat dat betreft hulde aan de moslims.” Balkenende kaatste daarop terug dat dit compliment van Wilders een „ontkrachting van zijn eigen film” is.

De Tweede Kamer debatteert dinsdag met Balkenende over de verklaring die hij donderdag kort na verschijning van de film aflegde. Coalitiepartijen CDA, PvdA en ChristenUnie willen het debat omdat er volgens deze partijen, gezien de ervaringen met de Deense cartooncrisis, alle reden is om maximaal alert te blijven.

Ook willen ze dan met Wilders in debat. „Juist ook omdat hij dat debat de afgelopen maanden uit de weg is gegaan”, lichtte CDA-Kamerlid Van Haersma Buma toe.