Naam: Werkgroep KeerpuntAdvies: „Lees de nota nog één keer kritisch door en herschrijf hem volledig.”

A. Hoelen: „De nota is zodanig partijdig dat Palestijnen nauwelijks zullen begrijpen dat een kerk die zou moeten opkomen voor recht en gerechtigheid, zo’n nota schrijft. De werkgroep wil nadrukkelijk onderscheid maken tussen het volk Israël en de staat. Onderdeel van die onopgeefbare verbondenheid is dat de kerk juist tegenover de staat Israël haar mond opendoet en haar vrienden onmiskenbaar duidelijk maakt dat het recht geschonden wordt.

In de weergave van de geschiedenis in de nota zijn nadrukkelijk zeer essentiële elementen weggelaten. Bijvoorbeeld als het gaat over de wijze waarop Israël -met behulp van Israëlische terreurgroepen- tot stand kwam. Zeker in het licht van de herdenking van zestig jaar verdrijving had dat anders moeten zijn. Nog steeds slaan Palestijnen op de vlucht en doet Israël er alles aan om hun het leven onmogelijk te maken. Ik zeg niet dat Israël geen recht van bestaan heeft, maar met inachtneming van de grenzen van voor ’67.

Dat Israël bestaat, is te danken aan het Westen dat onder invloed van de Holocaust een substantieel deel van het land aan de Joden toekende. Vervolgens riep Israël zichzelf uit tot staat en veroverde er nog een stuk grondgebied bij. Het kan niet zo zijn dat de zogenaamde onopgeefbare verbondenheid voor de kerk belangrijker is dan het -op basis van het Bijbelse getuigenis- opkomen voor recht en gerechtigheid.”

Naam: Centraal Joods Overleg

Advies: „Geef een invulling aan het begrip onopgeefbare verbondenheid.”

R. Vis: „Dat de Protestantse Kerk nadenkt over de relatie met het Jodendom en Israël vinden wij een goede zaak. We waarderen dat. Teleurstellend is dat zij de onopgeefbare verbondenheid niet heeft kunnen verwoorden, terwijl het begrip diaconale roeping wel een invulling kreeg.(is2m(

Verder is een aantal zaken in de nota niet goed uitgelegd. Het is vreemd dat het rapport niet uitweidt over het groeiende antisemitisme in het Midden-Oosten en de daaruit voortkomende angst van Israëlieten om open te staan voor vredesbesprekingen. De PKN heeft op dit terrein geen projecten. We missen in de nota het Joodse vluchtelingenvraagstuk -ruim 850.000 Joden moesten na de stichting van de staat Israël de Arabische wereld ontvluchten- en het geweld van moslims tegen christenen in de Palestijnse gebieden. Maar ook een goed begrip van de geschiedenis van de regio voor de Tweede Wereldoorlog. Het zionisme begint niet in 1948, ook voor die tijd woonden er Joden.

Verder gaat de Protestantse Kerk in de nota slordig om met VN-resolutie 242. De opstellers van deze resolutie formuleerden de tekst: „Terugtrekking van gewapende Israëlische eenheden uit gebieden welke in het jongste conflict werden bezet.” Hierbij lieten ze bewust de woorden ”de” en ”alle” weg. De PKN gebruikt deze woorden weer en interpreteert resolutie 242 daarmee verkeerd als ze schrijft: „Israël dient zich terug te trekken uit de bezette gebieden, d.w.z. de Gaza-strook, de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem.””(is0(

Naam: Platform Appèl Kerk en Israël

Advies: „Schrijf een heel nieuw rapport en laat dat uitgangspunt worden van nieuw beleid.”

M. van den Beld-Rijfkogel: „De nota is vlees noch vis omdat te weinig tot uitdrukking komt waarom de verbondenheid van de kerk met Israël fundamenteel anders van aard is dan de verhouding met de Palestijnen. De theologische doorvorsing op dit punt ontbreekt. De schrijvers houden krampachtig vast aan een gelijke benadering van Joden en Palestijnen en vergelijken dus appels met peren.

De plaats van de kerk ten opzichte van Israël is heel uniek en dat is niet voor niets. Het voortbestaan van de kerk hangt ervan af. De onopgeefbare verbondenheid is dan ook niet te vergelijken met de diaconale taak van de kerk, die overigens niet alleen voor de Palestijnen maar voor alle volken geldt.

Bij velen is de houding ten opzichte van de Joden veranderd. De arme dorpsjood uit de Oost-Europese sjtetl (Joodse plattelandsgemeente, red.) was aardig, de zelfbewuste Jood met een eigen, zestig jaar oude staat niet meer. Ik ben bang dat deze nota het zoveelste stapeltje papier in de kast wordt. Het beleid gestoeld op de verbondenheid met Israël is de laatste jaren namelijk compleet afgebroken. Daarom pleiten we ervoor dat de IPA-nota het startsein is van nieuw, gedegen beleid. Zonder dat blijft het rapport een dode letter en de relatie tussen kerk en Israël een farce.”

Naam: Christenen voor Israël

Advies: „De theologische bezinning in de nota die de verbondenheid met Israël onderstreept moet worden omgezet in daden.”

R. F. G. van Oordt: „We hebben waardering voor de Bijbels-theologische lijn van het rapport. Wij vinden dat de kerk de staat Israël dan ook moet beoordelen in het licht van de vervulling van de Bijbelse profetieën en het lot van Israël niet moet leggen in de handen van de volken, in handen van de VN. Verder zou de kerk de inwoners van Judea en Samaria moeten bemoedigen. Zij zijn het die naar Gods beloften het hart van Israël bewonen.(is2m(

De opstellers doen verwoede pogingen de duizenden Palestijnse terreuraanslagen in evenwicht te brengen met de -enige- Joodse aanslag in Hebron. Alsof we te maken hebben met gematigde en goedwillende partijen aan beide zijden en een paar extremisten aan beide zijden. Bovendien doen ze het voorkomen alsof de aanvallen vanuit Gaza niet het werk zijn van Hamas. Ook lijkt het conflict in het Midden-Oosten in de nota niet godsdienstig van aard en de islam niet van belang.

Wij betogen dat de geestelijke component in het conflict het zwaarst weegt. De kerk vraagt vooral van Israël gerechtigheid. We wijzen erop dat het antwoord van de vreemdeling en de bijwoner daarop volgens de Bijbel respect voor de God van Israël en het bestaan van Israël moet zijn. Wij adviseren de Protestantse Kerk om de theologie ten aanzien van Israël om te zetten in concrete hulp aan Israël en niet alleen het progressieve linkse deel van Israël te steunen.”