Zo’n veertig jaar geleden waaide het concept van de zitzak over uit de Verenigde Staten. Vooral onder hippies was hij populair. Na een stilte van enkele decennia beleeft de poef met punt momenteel z’n comeback. In een andere gedaante weliswaar. Want de zitzak van nu is groot, felgekleurd en goed af te nemen met een natte doek.De bekendste zitzak is ”Fatboy the original”, die met zijn opvallende label inmiddels niet alleen in slaapkamers van jongeren, maar ook in bibliotheken en hippe loungebars prijkt. Dat zijn zitzak zó zou aanslaan, had de Finse ontwerper Jukka Setälä niet kunnen bevroeden. Hij deed zijn Fatboyontwerp zo’n zes jaar geleden aan het Nederlandse bedrijf B & W Clocks over. Wat hem niet was gelukt, lukte de toenmalige eigenaar van het bedrijf, Alex Bergman, wel. De zitzakken à 169 euro vlogen over de toonbank. Wellicht hielp de loungetrend daarbij een handje. Want comfortabel relaxen is populair. En waar kun je dat beter doen dan op een zitzak?

Nabootsen
Veel bedrijven hebben inmiddels geprobeerd het populaire ontwerp na te bootsen. Maar de rechtbank floot ze vorig jaar terug. Het ontwerp van de Fatboy is beschermd.

Tientallen ondernemingen pikken echter wel een graantje mee van de populariteit van de zitzak. Het bedrijf HMG Bedtextiel uit Eindhoven, dat dekbedden en hoofdkussens maakt, begon bijvoorbeeld drie jaar geleden met de productie van zitzakken.

André Lindhout van de afdeling Sit & Joy: „Er is heel wat geëxperimenteerd met vormen en materialen om de meest opmerkelijke modellen te creëren. Van donut tot racewagen en van een vissenstaart tot zeer comfortabele stoel.” Inmiddels brengt het bedrijf ook een versie op de markt die is voorzien van luidsprekerboxen.

Volgens Lindhout heeft de consument een duidelijke voorkeur voor voorgevormde zitzakken. „Dus modellen in de vorm van een stoel met een rugleuning. Een model waarin iedereen plaats kan nemen, van jong tot oud.”

Dat sluit precies aan bij wat de diverse zitzakfabrikanten voor ogen staat. Volgens hen moet iedereen aan de zitzak. Dus ontwerpen ze er lustig op los. Onder het mom van ”wat je jezelf gunt, gun je je huisdier ook”, kwam Fatboy met een model voor honden en poezen. En in de collectie van Sit & Joy zit nu ook een zitzak voor baby’s: inclusief tuigje, uiteraard.

Lage rugpijn
Iedereen aan de zitzak? Dat klinkt geweldig. Maar is een zitzak niet heel slecht voor je rug? Dat ligt er maar net aan hoe je erop gaat zitten, zegt oefentherapeut mensendieck Nicole Wolvenne uit Arnhem. Wolvenne krijgt regelmatig jongeren in haar praktijk. Veel van hen hebben last van lage rugpijn. „Vaak komt dat door verkeerd zitten. Ik kijk dan samen met de jongeren hoe het beter kan.”

Een zitzak hoeft volgens de oefentherapeut niet per definitie slecht te zijn. „Een zitzak kan het hele lichaam ondersteunen.” Een goede zitzak heeft een punt. Voordat je gaat zitten schud je de zitzak op en trek je de punt omhoog. „Dan ondersteunt hij je hele rug.”

Ook is de vulling van de zak van belang. „Sommige zitzakken zijn gevuld met zaagsel. Daar zak je veel te veel in weg. Een goede zitzak heeft korreltjes van polystyreen. De lucht tussen die korreltjes verplaatst zich als je erop gaat zitten, waardoor de zak zich naar je lichaam vormt.”

Wolvenne geeft aan hoe je het beste op een zitzak kunt gaan zitten. „Ga voor de zitzak staan met je neus ervan af. Ga door je knieën en laat verder de zwaartekracht het werk doen. Anders gezegd: plof met de billen naar beneden.”

Het gaat volgens de oefentherapeut pas verkeerd als jongeren hun benen gestrekt naar voren doen en ploffen: dan gaat hun rug naar achteren. „Dan ga je dus hangen. En hangen is nooit goed. Niet op een zitzak, maar ook niet op een bed of op een stoel.”

Dat veel jongeren graag hangen, kan volgens haar een teken van vermoeidheid zijn. „De spieren zijn dan niet sterk genoeg om de rug recht te houden. Veel bewegen zorgt voor sterkere spieren en vermindert de neiging om in elkaar te zakken.”

In hoogte verstelbaar
Huiswerk maken op een zitzak raadt de oefentherapeut niet aan. „Lezen gaat wel, maar zodra je moet gaan schrijven of iets moet intikken achter de computer, heb je echt een goede, in hoogte verstelbare stoel nodig. Stel hem in op de juiste hoogte, zodat je niet omhoog naar je beeldscherm hoeft te kijken.

Verder is het belangrijk dat je ellebogen goed worden ondersteund. Een stoel met verstelbare elleboogsteunen is daarvoor het beste. Of je moet je beeldscherm helemaal naar achteren schuiven, zodat je armen op je bureau kunnen rusten. Houd je je daar niet aan, dan heb je kans dat je klachten krijgt in je nek, je schouders of je arm.”

Meer informatie: www.fatboys.nl en www.sitandjoy.com.

Te weinig tijd om te relaxen
Student Peter Karels (20) uit Noordeloos is helemaal weg van zitzakken. „Op een computerbeurs stond een stand van Fatboy. Toen ik daar was, heb ik een zitzak getest. Het beviel mij erg goed. Zo’n Fatboy zit lekker en je kunt hem, in tegenstelling tot een stoel, in elke mogelijke vorm zetten, zodat hij zich altijd aanpast aan je houding.”

Toch besloot hij er uiteindelijk geen te kopen „Ik vond hem vrij duur. En ik bedacht dat ik hem voor die prijs toch te weinig zou gaan gebruiken. Studeren, afgezien van lezen, is op een zitzak namelijk lastig, omdat je niet bij je bureau of computer kunt. Je gebruikt hem dus eigenlijk alleen om te relaxen. En daar heb ik nou net te weinig tijd voor.”

Lezen tot het boek uit is
Caroline Seegers (17) uit Staphorst maakte haar zitzak vorig jaar zelf. Daarvoor naaide ze samen met haar moeder twee plaids aan elkaar. „We stopten er fyberfill tussen.”

De ene kant van de zitzak is roze en de andere kant rood, met een bloem. „Hij past niet helemaal bij m’n kamer, maar is wel erg vrolijk en heerlijk om op te hangen.”

Nadeel van haar zitzak is dat Caroline hem regelmatig moet opschudden. „Als het fyberfill in elkaar zakt, wordt de zitzak heel plat. Gelukkig zit er een rits in, zodat ik het spul weer een beetje uit elkaar kan trekken.”

Twee nachten heeft ze erop geslapen. „Dat gaat dus ook goed, maar het is op langere termijn denk ik niet zo gezond voor je rug.” Nu leest ze er voornamelijk op. Hoelang ze er gemiddeld op zit? „Tot m’n boek uit is.”