„De politie is toch een heel loyale organisatie, waar gezagstrouw en burgerschap in de genen zit, of zou moeten zitten. Als dan ook daar korte lontjes blijken te zijn en allerlei woede de kop opsteekt, ook tegen mij persoonlijk, dan heb ik daar echt zorgen om”, stelt Ter Horst. Ze vindt de boosheid onterecht. „Ik zeg het met weinig plezier, maar ik ben echt heel erg teleurgesteld.”De vakbonden liggen al sinds december met de minister in de clinch over een nieuwe cao. Vorige week mislukte het overleg definitief. De aangekondigde acties werden daarop afgeblazen, omdat de bonden ervan uitgaan dat Ter Horst haar bod niet meer zal verhogen.

De grote politiebond ACP heeft geen behoefte om inhoudelijk te reageren op de uitlatingen van de bewindsvrouw. „We nemen kennis van de reactie van de minister. We staan nu voor ledenraadplegingen, waarvan we denken dat die belangrijk zijn. Daar willen we alle tijd en energie in steken”, zei ACP-voorzitter Gerrit van de Kamp. De opmerkingen van Ter Horst zijn volgens hem „haar eigen mening en komen voor haar eigen verantwoordelijkheid.”

De andere grote bond, de NPB, voelt zich niet aangesproken door Ter Horst. „Tussen ons en de minister of anderen van haar ministerie is geen onvertogen woord gevallen”, stelde voorzitter Hans van Duijn. Op sommige internetfora van de bonden kwamen wel onbeschaafde reacties van individuele agenten binnen, maar de NPB heeft zulke berichten er volgens Van Duijn altijd weer afgehaald.

De ACP en de NPB leggen het voorstel van de minister de komende tijd voor aan hun leden. De NPB adviseert de achterban het niet te accepteren, de ACP geeft geen advies mee. Van de Kamp verwacht de uitslag in de eerste week van april. De NPB denkt over een kleine twee weken uitsluitsel te kunnen geven.

Ter Horst uit in het interview ook haar zorgen over de verruwing van het debat in de Tweede Kamer. Partijen als de PVV spelen daarbij op de persoon, wat het debat „onzuiver” maakt.

Ook buiten de Kamer is er volgens Ter Horst sprake van taalverruwing en schelden mensen elkaar voor het minste of geringste de huid vol. „Ik wil oproepen om de beschaving die in Nederland toch altijd diep geworteld is geweest overeind te houden, anders wordt het een soort wildwest. Humor, relativeringsvermogen, het lijkt wel weg”, aldus de PvdA-minister.

De Bond van Oranjeverenigingen maakt zich ook zorgen over de toon in het debat. De bond liet vanmorgen weten zich „vierkant” achter de koningin op stellen. Die hekelde in haar laatste kerstrede „grofheid in woord en daad die de verdraagzaamheid aantast.”

Voor de eerste keer sinds het ontstaan van de bond biedt deze organisatie een voorwoord aan aan alle leden voor onder meer de programmaboekjes voor de activiteiten op 30 april en eventueel 4 mei. „Dit gaat verder dan de normale aanhankelijkheid van de bond. Het is een signaal van ons naar degenen die er veel aan doen om onze huidige samenleving intolerant te maken”, aldus woordvoerder Koos Smit.

De koningin zei onder meer dat „discussies ontaarden in verharde verhoudingen. In zo’n sfeer worden mensen al snel als groep over één kam geschoren en worden vooroordelen als waarheid aangenomen”. Dat er verscheidenheid is, dat moeten we aanvaarden: „Van mensen kan niet worden verwacht dat zij allen hetzelfde denken, doen en geloven. Vereist is wél dat allen zich houden aan de grenzen van de wet, hoe ze zelf ook in het leven staan”.

In het voorwoord schrijft voorzitter van de Bond Michiel Zonnevylle: „Nu de Nederlandse samenleving in beroering lijkt, is het goed om de behartenswaardige woorden van de koningin in haar laatste kersttoespraak te memoreren. Zij merkt op dat spanningen en conflicten zich altijd zullen voordoen en dan ook niet ontkend kunnen worden; grieven moeten worden onderkend en ernstig genomen. Maar zij constateert ook dat er in onze samenleving nu een neiging is tegenstellingen te verscherpen. Zij vraagt de samenleving dat juist niet te doen, maar samen te zoeken naar wegen om de verschillen en tegenstellingen, die er natuurlijk wel zijn, te beheersen en op te lossen. De Oranjebond wil ter gelegenheid van Koninginnedag 2008 deze woorden van de koningin van harte ondersteunen”.