Marokko als Joodse pelgrimsplaats
Marokko zal voor velen niet direct geassocieerd worden met het joodse geloof, maar dit weekeinde waren Joodse pelgrims uit Marokko, Spanje, de Verenigde Staten en Israël in de Marokkaanse stad Tetouan bijeen voor een grote bijeenkomst ter ere van een plaatselijke heilige. Marokko kent volgens de organisatoren zelfs de meeste Joodse heiligdommen ter wereld.
In Marokko woonde tot de jaren zestig een aanzienlijke Joodse gemeenschap. Voor de komst van de islam waren er al Joden in het land. Vanaf de vijftiende eeuw vluchtten Joden en moslims uit het christelijke Spanje naar Marokko.In de Tweede Wereldoorlog sprak de toenmalige sultan Mohammed V, de grootvader van de huidige koning, zich uit voor de eenheid van zijn volk toen het pro-Duitse Franse bewind maatregelen gericht tegen Joden wilde invoeren. Joodse Marokkanen pleiten al lang voor toevoeging van Mohammed V aan een Israëlische erelijst van niet-Joden die Joden beschermden in de oorlog.
Van de 250.000 Joden die Marokko ooit telde, zijn er nu nog maar 2500 tot 5000 in het land. Na de stichting van de staat Israël in 1948 en de onafhankelijkheid van Marokko in 1956 vertrokken veel Joden naar Israël, Europa en Canada. De voornaamste reden was vrees voor een arabisering van Marokko en daarmee gepaard gaande marginalisering.
De overgebleven Joodse gemeenschappen in Marokko proberen het Marokkaans-Joodse erfgoed in stand te houden. „Er zijn praktisch geen Joden meer in Marokko, maar er zijn een miljoen Marokkaanse Joden”, aldus Simon Levy, directeur van het Joodse museum in Casablanca.
Voor het bezoek aan Tetouan zijn strenge veiligheidsmaatregelen getroffen. In Marokko worden de laatste weken geregeld demonstraties gehouden om te protesteren tegen de situatie in Israël en de Gazastrook. Ook zouden onlangs aangehouden terrorismeverdachten bedreigingen aan het adres van Joden hebben geuit. Volgens de lokale bevolking hebben de Joodse bezoekers echter niets te vrezen. „Joodse Marokkanen zijn in de eerste plaats Marokkanen”, zegt een woordvoerder van de islamistische partij PJD in Tetouan. „We zijn bovendien broeders in het geloof, al zijn we tegen de politiek van Israël.”
Er zijn 613 geregistreerde heilige Joodse plaatsen in Marokko. Marokkaanse Joden uit de hele wereld bezoeken de heiligengraven regelmatig. De grootste bijeenkomst is in mei in Ouezzane. De pelgrims bezochten zondag het graf van rabbijn Isaac Ben el-Walid op de Joodse begraafplaats van Tetouan. Volgens de overlevering verrichtte deze 19e-eeuwse rabbijn wonderen.
