Boek van Goldhagen in Duitsland uit de handel
Het nieuwe boek van de geruchtmakende Amerikaanse historicus Daniel Goldhagen moet in Duitsland tijdelijk uit de handel worden genomen. Dat besloot een rechtbank in München dinsdag.
De rooms-katholieke kerk heeft bezwaar tegen een in het boek afgedrukte foto waarop volgens het bijschrift is te zien dat voormalig kardinaal Michael Faulhaber een nazi-bijeenkomst bijwoont. Volgens de kerk is het niet zeker dat de persoon op de foto inderdaad de kardinaal is.
De rechtbank gaf de kerk gelijk. Het boek mag niet verkocht worden zolang het omstreden fotobijschrift erin staat. De kerk heeft bezwaar tegen de tekst omdat Faulhaber een historische persoon is die „nu nog altijd in zekere zin het aartsbisdom van München belichaamt.” De kerk benadrukt dat het echt om de foto gaat en niet om de inhoud van Goldhagens nieuwe boek, waarvan de Duitstalige editie eind vorige maand verscheen en waarvan de voornaamste conclusie luidt dat de rooms-katholieke kerk in ideologische en praktische zin heeft bijgedragen aan de holocaust.
Het boek draagt de titel ”De katholieke kerk en de holocaust. Een onderzoek naar schuld en boete”. Goldhagen constateert onder meer dat de nazi-autoriteiten toegang kregen tot de archieven van de rooms-katholieke kerk. De geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten die daar werden bewaard, hielpen de nazi’s hun rassenwetgeving door te voeren, betoogt Goldhagen, verbonden aan Harvard University en van huis uit politicoloog.
Ook in ideologisch opzicht droeg de rooms-katholieke kerk verantwoordelijkheid: het diepgewortelde antijudaïsme van de kerk vormde de voedingsbodem van het antisemitisme van de nazi’s, aldus Goldhagen, die enkele jaren geleden grote opschudding veroorzaakte door in zijn boek ”Hitlers gewillige beulen” te betogen dat niet de nazi-top, maar de gehele Duitse bevolking schuldig was aan de holocaust.
De voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie, Karl Lehmann, zei eerder het oneens te zijn met de conclusies die Goldhagen in zijn nieuwe boek trekt. Tachtig procent van de Joden die de holocaust hebben overleefd, zijn volgens hem door kerkelijke medewerkers en instellingen gered. Wel zei Lehmann het te betreuren dat ’oorlogspaus’ Pius XII de Jodenvervolging nooit heeft veroordeeld.
Goldhagens Duitse uitgever, Siedler Verlag, beslist later over een mogelijk beroep tegen de uitspraak van dinsdag. Edities in het Nederlands en het Engels staan voor later deze maand op stapel.