Toch gaan er meer en meer stemmen op om het aantal regels terug te brengen.Neem het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen: al enkele decennia geleden waren de circulaires uit Zoetermeer bij de scholen bijna spreekwoordelijk voor de regeldruk. Iedereen zuchtte daaronder en wilde er graag onderuit.

In de loop der jaren is het aantal regels sterk verminderd en is de verantwoordelijkheid van de schoolbesturen en -directies navenant toegenomen.

Hoewel dat in het begin sterk werd toegejuicht, blijken er toch schaduwzijden aan de vermindering van de regeldruk te zitten.

Dit geldt met name op het financiële vlak. Het is nog niet zo gemakkelijk voor scholen om zelf goed beleid te voeren. Dat vraagt om kwaliteiten die niet altijd beschikbaar zijn, zeker niet bij de kleinere schoolbesturen. De consequentie is schaalvergroting.

De overheid krijgt -nu ze minder om handen heeft ten aanzien van de financiële regelgeving- meer tijd om zich te richten op de inhoud van het onderwijs. Het onderwijs dient zich te voegen naar de eisen van de tijd. En dat betekent dat er in levensbeschouwelijk opzicht nogal eens een koers gevaren wordt die tegen Gods Woord ingaat.

Toch heeft de te ver doorgeschoten regelgeving op allerlei gebied schaduwkanten. We kunnen wekelijks in de krant lezen dat er weer een proces is geweest dat door de een of ander gewonnen is.

Zelfs juristen kunnen vaak niet met zekerheid voorspellen wat de uitkomst van een proces zal zijn. De gestelde regels zijn niet duidelijk of komen in botsing met andere regels.

Denk bijvoorbeeld aan de botsing van grondrechten. Ook valt te denken aan de processen waarin de SGP betrokken is met betrekking tot het vrouwenstandpunt. Dit zijn ingewikkelde processen. De uitspraken op basis van al die regelgeving is niet eenduidig.

In België is ooit zelfs een minister benoemd die als taak had de regels te vereenvoudigen. Hij heeft daarin veel tot stand kunnen brengen. Procedures waarvoor eerst maanden nodig waren, werden teruggebracht tot enkele dagen.

Er zijn meer overheden die er werk van gaan maken het aantal regels te verminderen. Zo hebben de Gelderse Staten een taskforcegroep ingesteld die het aantal provinciale regels tot ongeveer de helft moet terugbrengen.

De overheden raken soms verstrikt in de eigen regelgeving. Dit blijkt ook uit het aantal processen dat zij bij de Raad van State verliezen.

Mensen die thuis zijn in de regels kunnen tegenwoordig goed geld verdienen. Het aantal adviseurs op dat terrein is de afgelopen tien jaar sterk toegenomen. Al met al houden we in Nederland dankzij de regelgeving veel mensen aan het werk.

Er zijn veel regels die de frustraties van mensen die een aanvraag indienen vergroten. Anderzijds is er regelgeving die de macht van mensen die erover gaan vergroot.

Het is zo gemakkelijk een aanvraag af te wijzen omdat deze niet voldoet aan een regel. Als positief wordt ingegaan op een aanvraag, kan deze onderweg nog door talloze andere bepalingen struikelen.

Kortom, we hebben het met elkaar knap ingewikkeld gemaakt in Nederland.

Een van de oorzaken ligt in de doorgeslagen democratisering. Iedereen wil overal wat over te zeggen hebben. Het gevolg is dat alles in ingewikkelde regelgeving wordt gevangen. Dat leidt ertoe dat inspraak daardoor een farce wordt.

Uiteindelijk berust de macht juist door de ingewikkelde regelgeving weer bij weinigen. Door de ingewikkelde regelgeving wordt alles weer ondoorzichtig en schimmig.

En dat wilden we toch juist voorkomen?

De auteur is voorzitter van de raad van bestuur van gehandicapteninstelling De Schutse. Reageren aan scribent? gedachtegoed@refdag.nl.