ReLiC ziet Baltus én Jomanda zitten
„Wat zou Kuyper daarvan gedacht hebben: belangstelling voor het orthodoxe calvinisme én voor Jomanda. Van Pietje Baltus naar Jomanda.” Zo typeerde prof. dr. G. J. Schutte maandag de insteek van ReLiC, het centrum voor Nederlandse religiegeschiedenis, dat maandag aan de VU werd geopend.
Prof. dr. A. Th. van Deursen verrichtte de officiële opening door zich on line aan te melden bij het kersverse instituut ReLiC. De twee stichters, dr. J. van Eijnatten en dr. F. A. van Lieburg, presenteerden het hoe en waarom van hun jongste geesteskind. Coördinatie van onderzoek, beschikbaarstelling van onderzoeksresultaten via het web en vooral internationalisering van het onderzoek van Nederlandse religiegeschiedenis waren daarbij de trefwoorden.
Prof. Schutte, emeritus hoogleraar gereformeerd protestantisme aan de VU, typeerde de twee stichters als knappe koppen, maar ook als kritische beeldenstormers. „Van Lieburg ziet de dominees nog steeds zitten, zij het meestal als heelmeesters in de religieuze zorgmarkt, maar engelen ziet hij alleen vliegen. En Van Eijnatten heeft Bilderdijk als kampioen van de protestantse orthodoxie van zijn sokkel gegooid, nadat hij hem eerst tot het bot gefileerd had.”
Toch loopt er wel degelijk een weg van Pietje Baltus naar Jomanda, zei Schutte. „Religiegeschiedenis is altijd een zeer belangrijk aspect van de geschiedbeoefening aan de VU geweest. Alleen het apologetisch karakter is verdwenen. Bij de VU-historicus Van Deursen is de gereformeerde traditie niet meer norm maar object van beschrijving geworden. Maar die norm voor religiegeschiedenis blijft nodig. Pietje Baltus imponeerde Kuyper door haar religiositeit. Juist ook omdat zij een norm voor die religiositeit heeft gegeven.”
Hoe belangrijk het aandachtsveld Nederlandse religiegeschiedenis is in internationaal opzicht, bleek uit de bijdrage van prof. Benjamin Kaplan, hoogleraar Nederlandse geschiedenis in Londen. Hij liet een reeks organisaties, conferenties en tijdschriften de revue passeren waarin de Nederlandse religieuze traditie een belangrijk onderzoeksveld was.
ReLiC gaat ook publicaties uitgeven. Het eerste deel in de serie ”Studies in Dutch Religious History” werd maandag gepresenteerd in de vorm van een aantal artikelen van VU-historicus dr. W. Th. M. Vrijhof onder de titel ”Embodied Belief” (uitgeverij Verloren, Hilversum). Onderwerpen zijn onder meer het godsdienstige leven in de Amsterdamse Gouden Eeuw, de tolerantie in Holland, wonderen en mirakels, en rooms-katholieke toekomstverwachting.
