Zaterdag klonk in de hervormde kerk van Oud-Avereest (Balkbrug) de eerste van twee uitvoeringen van de Johannes Passion (BWV 245) door Kleinkoor Canto uit Hattem onder leiding van Jaap Neuteboom. Komende zaterdag treden de musici nog een keer op, dan in de Grote Kerk van Hattem. De opbrengst van de concerten gaat naar de Minke Stichting uit Balkbrug, een organisatie die zich inzet voor onderwijs aan arme kinderen in derdewereldlanden. „Een prachtig concert geven en een steentje bijdrage aan het fantastische werk dat de Minke Stichting verricht in de arme gebieden van El Pital (Honduras)”, aldus de motivatie van het koor.De uitvoeringen van Kleinkoor Canto vormen een klein onderdeel van het totale pallet aan vertolkingen van de passionen deze weken in Nederland, en uiteraard ook in het buitenland. Ook al zijn er mensen die bezwaren hebben tegen deze muzikale vertolking van het lijdensevangelie, waarbij onder andere een bas de Christuspartij vertolkt, het grote publiek trekt massaal naar kerken en concertzalen om zich ook dit jaar weer te laven aan Bachs muziek.

Hoewel het pas op 21 maart Goede Vrijdag is, zijn de passionsconcerten al lang en breed begonnen. Al op donderdag 14 februari gaf De Nederlandse Bachvereniging onder leiding van Jos van Veldhoven een uitvoering van de Johannes Passion; de eerste in een rij uitvoeringen, onder andere in Japan. Vanaf 11 maart begint het beroemde koor aan een reeks uitvoeringen van Bachs Matthäus Passion (BWV 244), waarbij de optredens in Naarden de hoogtepunten vormen.

Ook dirigent Pieter Jan Leusink put zich dezer dagen weer uit met maar liefst 21 uitvoeringen van de Matthäus Passion. Met het Holland Boys Choir uit Elburg en het Bach Choir of the Netherlands voert hij Bachs Matthäus in 22 dagen tijd maar liefst 21 keer uit. Van Vlissingen (1 maart) tot Groningen (22 maart). Met als hoogtepunten twee optredens in het Amsterdamse Concertgebouw.

Solisten
Koren, orkesten en organiserende comités proberen steeds weer iets nieuws te bedenken om het publiek toch maar naar hún uitvoering te trekken.

Morgen en donderdag bijvoorbeeld wordt in Amersfoort en Hilversum een speciale uitvoering van de Matthäus gegeven. In plaats van een volledig koor treden slechts solisten op, ook bij de koorpartijen. Slechts tien zangers en twintig instrumentalisten werken mee.

Andere stichtingen willen het publiek inschakelen bij de muziek. Zo organiseert de Stichting Polderpassie in Zoetermeer op 14 maart de zogenaamde ”Meezing Mattheus”. Centraal staat een selectie van de Matthäus Passion van Bach in de hertaling die Jan Rot een paar jaar geleden maakte. Daarbij mag het publiek meezingen.

Elders staat de uitleg van Bachs composities centraal. Collegium Musicum Loppersum organiseert bijvoorbeeld zaterdag in Loppersum een workshop voor zangers, dirigenten, organisten, predikanten en Bachliefhebbers waar de passionsmuziek van Bach centraal staat. Hymnoloog dr. Jan R. Luth uit Groningen laat de deelnemers deze dag ontdekken welke verschillen er zijn tussen de Matthäus en de Johannes, terwijl dirigent Jelke Hamersma het publiek al zingend laat ervaren „wat Bach met de noten doet en wat de muziek aan bijzondere ervaringen oproept”, aldus het persbericht.

Het Residentie Orkest uit Den Haag gaat nóg verder om tegemoet te komen aan het publiek. In de serie ”Kindervoorstellingen” komt het orkest met „prachtige muzikale avonturen die de verbeelding prikkelen.” In het project ”De ’jonge’ Matthäus” is Bachs passion vertaald naar een versie voor jongeren. „Het klassieke verhaal van het Evangelie van Matthäus wordt verteld, gezien door de ogen van Judas’ dochtertje. Zij wordt zich langzaamaan bewust van de tragische gevolgen van het handelen van haar vader”, schrijft het gezelschap in een brochure.

Markus Passion
Duidelijk is dat de Matthäus Passion, waarin Bach het evangelie naar Mattheüs op de voet volgt, veruit het geliefdst is. In de maand maart vinden in Nederland minstens zeventig uitvoeringen van het drie uur durende stuk plaats. De Johannes Passion scoort met dertien opvoeringen duidelijk lager.

Bach schreef meer passies. Hij heeft er blijkens de necrologie die na zijn overlijden is opgesteld vijf gecomponeerd. Eén is in ieder geval spoorloos. Van de Markus Passion (gecatalogiseerd als BWV 247) is een aantal reconstructies in omloop. Het stuk wordt deze maand een paar keer opgevoerd: in Amersfoort, Doesburg en Steenderen. Dan is er nog de Lukas Passion (genummerd als BWV 246). Sommigen denken dat het stuk van Bachs hand is, anderen stellen dat Bach de compositie alleen overgeschreven heeft. Het werk is in Nederland deze maand niet live te horen.

In de huiskamer is meer mogelijk. Kruidvat kwam vorige week met een cd-uitgave waarop de vier passionen zijn opgenomen. Op negen schijfjes klinken de Matthäus Passion en de Johannes Passion, twee versies van de Markus Passion, en de Lukas Passion. Uitvoerenden zijn onder andere The Choir of King’s uit Cambridge onder leiding van Stephen Cleobury en de Balinger Kantorei onder leiding van Gerhard Rehm.

Voor de liefhebbers van Bachs passiemuziek valt er genoeg te kiezen.