In totaal zijn ruim 4300 dode eenden, ganzen, zwanen en aalscholvers uit de meren verwijderd. Volgens het ministerie van Verkeer en Waterstaat is de sterke groei van blauwalgen de boosdoener.

De buitenproportionele groei van deze algensoort heeft te maken met de verandering van het Zoommeer en Krammer-Volkerak van zout- naar zoetwatersysteem na de sluiting van de Philipsdam in 1987. De verbinding met de open zee werd daarmee verbroken.

In het nieuwe zoetwaterbekken is de alg tot groei en bloei gekomen, terwijl de eerste jaren de voedselketen van zoetwaterorganismen en vissen nog in opbouw was. Zodoende kon wat later een algenexplosie werd, niet in de kiem worden gesmoord. De vogelsterfte valt samen met een ongekend sterke bloei van de blauwalgen. Bij het afsterven van de algen kunnen zeer giftige stoffen vrijkomen.

Blauwalg staat te boek als een ziekmakende soort. In het hele gebied wordt dan ook in de zomer op dringend advies van de autoriteiten niet of nauwelijks gezwommen. Bovendien stinkt de alg enorm als ze als rottende massa aan de oppervlakte blijft drijven. Om die reden sluit het Hoogheemraadschap van West-Brabant sinds enkele jaren ’s avonds en ’s nachts de overigens permanent openstaande sluizen bij Dintel en Benedensas. Mark en Dintel en de Roosendaalse en de Steenbergse Vliet blijven zo vrijwel schoon.