Harderwijk begint met sloop van asbestfabriek
HARDERWIJK - De voormalige Harderwijkse asbestfabriek Asbestona kan met de grond worden gelijkgemaakt. Dinsdagmiddag om twee uur sloot het college van B en W van Harderwijk symbolisch de bouwhekken. „Een historisch moment in de Harderwijkse geschiedenis”, aldus wethouder Schipper.
Met de sloop van de omstreden fabriek is volgens het college een groot milieuprobleem opgelost. Jarenlang vreesde de gemeente voor brand of een explosie in het immense pand, „en dat zou een vreselijke milieuramp zijn geworden”, aldus de wethouder. Voordat werkelijk met de afbraak van het pand kan worden begonnen, moet de fabriek asbestvrij zijn.Omdat het fabricageproces van Asbestona, naar later bleek, veel gezondheids- en milieuproblemen veroorzaakte, sloot de fabriek in 1983 definitief de deuren. De productie werd overgebracht naar Eternit in Goor, waar de fabriek nog altijd in werking is.
Verschillende voormalige werknemers zijn na hun werkzaamheden in de fabriek overleden als gevolg van asbestose, een dodelijke vorm van longkanker. Omdat de fabrieksdirectie al in de jaren dertig op de hoogte was van het gevaar van asbest maar desondanks niet streng toezag op veilige werkomstandigheden in de fabriek, is haar positie altijd veelbesproken geweest. Door de jaren heen hebben verschillende oud-werknemers met de dodelijke ziekte de directie heen aangeklaagd.
Volgens het college van Harderwijk is er echter geen sprake van haatdragendheid onder nog levende ex-werknemers. De fabriek voorzag destijds namelijk in werkgelegenheid onder een grote groep arme vissers die in de wintermaanden met moeite konden rondkomen. „Ze zagen in Asbestona een goede en bovendien zeer sociale werkgever”, aldus Schipper. Volgens de wethouder waren werknemers toen zelf ook wel op de hoogte van de schadelijke gevolgen van asbest. „Maar men dacht: Liever over dertig jaar dood dan nu al”, zo verklaart hij.
Op het fabrieksterrein aan de Vissershaven begint de gemeente na de sloop van Asbestona aan een omvangrijk project om het toeristische karakter van Harderwijk op te schroeven. Er komen bijna 1700 woningen aan het water, een vernieuwde boulevard, een strandeiland en een grote jachthaven. Investeerders meldden zich de afgelopen twintig jaar niet, omdat de kosten van ontmanteling en sanering erg hoog waren.
Op het 1,2 hectare grote terrein komt nog voor juli tijdelijk een toeristisch parkeerterrein voor zo’n 500 auto’s. In 2013 moet het nieuwe terrein uiterlijk opgeleverd zijn.