„Het is toch wel heel bijzonder wat er gebeurd is”, zei minister Hoogervorst van Financiën na afloop. „Het komt niet vaak voor dat er geen unanimiteit is. Er is duidelijk een probleem: Frankrijk wil zich niet committeren aan het verlagen van het tekort.”

Aanvankelijk leek de discussie zich in Luxemburg toe te spitsen op een voorstel van Europees commissaris Solbes (monetaire zaken) om Frankrijk en ook Duitsland, Italië en Portugal tot 2006 de tijd te geven om hun begroting op orde te brengen. Eerder was 2004 afgesproken. Deze datum blijft in principe gehandhaafd, maar volgens Solbes valt „de finale datum van een begrotingsevenwicht voor elk land nog niet vast te leggen.”

Wel hebben de ministers van Financiën afgesproken om hun tekorten elk jaar met minimaal 0,5 procent van het bruto nationaal product (bnp), de totale inkomsten per land, terug te dringen. Solbes noemde deze afspraak van groot belang, evenals de onderlinge overeenkomst om bij de berekening van begrotingstekorten ook de schommelingen in de economie op te nemen. Dat geeft landen met hoge tekorten enige ruimte om intern toch hun begroting op orde te brengen.

De datum van 2006 staat niet meer op papier. Volgens de woordvoerder van Solbes leiden de nieuwe afspraken per saldo wel tot 2006. Ook Hoogervorst wilde na afloop niet bevestigen dat alle landen zich aan de afspraak van 2004 zullen houden, zoals hij had geëist.

Toch heeft de minister een goed gevoel aan de avond overgehouden. „Voor de geloofwaardigheid is het wel eens goed dat we het niet meteen met elkaar eens zijn.” Nederland, dat zijn begroting wel op orde heeft dankzij bezuinigingen, heeft hard ingezet tegen versoepeling. Daarbij kreeg Hoogervorst ook steun van Spanje, Oostenrijk en Finland, die ook hard hebben gewerkt aan strakke begrotingsdiscipline.

In 1996 spraken de EU-regeringsleiders af om de begrotingstekorten maximaal 3 procent van het bnp te laten bedragen. Wie daar boven uit zou stijgen, riskeert een boete. In principe moeten de begrotingen zelfs in evenwicht komen of een overschot vertonen. Op dat laatste punt staat echter geen sanctie. Frankrijk zoekt de randen op van deze afspraken, door zowel dit jaar als volgend jaar een tekort van 2,6 procent te ramen. Medio november zal Solbes een officiële doorrekening van de Franse plannen presenteren. Dan moet duidelijk worden hoe hard de andere eurolanden Parijs aan hun afspraak van maandag willen houden.

Hoogervorst verbaasde zich over de houding van de Fransen, die geen enkele verbetering van hun begroting laten zien. „Er zit wel een duidelijke boodschap achter de Franse begroting. Met wat boekhoudkundige trucjes hadden ze toch gemakkelijk voor volgend jaar een tekort van 2,3 procent kunnen laten zien”, zei hij.