Enkele gereformeerd vrijgemaakte gemeenteleden uit Ten Boer namen vorig jaar het initiatief lezingen te organiseren waarbij de lector ingaat op actuele zaken die in de GKV spelen. De hoogleraar ambtelijke vakken aan de Theologische Universiteit van de GKV in Kampen sprak gisteren over het onderwerp ”Vrijgemaakten gaan voor waarheid, eenheid en verscheidenheid”. Daarbij ging hij in op de onrust in het kerkverband.De Kamper hoogleraar gaf aan dat mensen in de kerk de neiging hebben met waarheden bezig te zijn. „Het focussen op dé Waarheid, dat is de persoon Jezus Christus, is minder vrijblijvend. Want alleen de band met Christus heeft een vrijmaking tot gevolg.” Alle vragen over identiteit concentreren zich hier, zei hij. „Die identiteit is niet statisch maar dynamisch, vanwege de steeds te vernieuwen band met Christus.”

De grootste bedreiging is volgens prof. Te Velde het denken dat de waarheid bij de gereformeerd vrijgemaakten automatisch veilig is. „De typerende kenmerken van het moderne levensgevoel zijn meer binnen het eigen kerkverband aanwezig dan beseft wordt. Een typische trek van onze tijd is dat God helemaal in de schaduw staat van de mens. Ook in de kerk draait het te veel om de mens. Dat is de reden dat de zonde niet gepeild wordt en de verzoening niet begrepen. Termen als zonde en schuld worden weliswaar genoemd, maar ze liggen zo ver van het moderne gevoel verwijderd dat niet echt beseft wordt wat ze inhouden.”

Prof. Te Velde noemde het veelbetekenend dat sinds de jaren tachtig de term gebrokenheid in zwang kwam, ten koste van de term zonde. „Dat sluit aan bij de moderne trend. Wij willen graag naadloos zalig worden.”

Net als de waarheid is ook het gezag van de Bijbel niet automatisch veilig in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, zei hij. „De neiging bestaat om lastige zaken in de Bijbel gauw en zo gemakkelijk mogelijk te omzeilen. Oppervlakkig gezien lijkt dit niet zo te zijn.” De hoogleraar is echter bang dat er sprake is van twee lagen.

„In de officiële leer kunnen de zaken recht overeind gehouden worden, terwijl het bij veel kerkgangers al heel anders leeft. Ook in de kerk heerst een sterk doorgevoerd individualisme. Ieder wil zijn eigen gang gaan. Het gezag van en de leer aangaande de kerk kan men maar moeilijk aanvaarden. Wij als vrijgemaakten zijn meer geïnfecteerd door de geest van onze tijd dan we denken. Het postmoderne begrip vervloeiing is niet alleen zichtbaar in de cultuur, maar ook in de kerk. Mensen willen geen vaste kerkstructuur maar een zogenoemde vloeiende. Relaties gaan boven de waarheid. Op trendy wijze willen ze conciliair kerk zijn: allerlei vormen mogen naast elkaar bestaan.”

De hoogleraar reageerde op de vraag of het waar is dat de vrijgemaakten de Gereformeerde Kerken in Nederland achternagaan. „Enerzijds is dit een lelijke stelling, die geen recht doet aan zo veel wat er goed gereformeerd is in onze kerken. Wij moeten ons niet uitleveren aan allerlei mediavoorspellingen. Wij moeten ons ook niet laten uitspelen tegen elkaar, zodat we elkaar constant bevechten. Het komt de satan goed van pas als de vrijgemaakten elkaar de komende twintig jaar alleen maar bestrijden. Anderzijds moeten we zo eerlijk zijn om te erkennen dat bij ons veel zwakten aanwezig zijn die lijken op wat er in de Gereformeerde Kerken gebeurde na de jaren zestig. Wij hebben te veel de neiging de waarheid te problematiseren.”

Is de eenheid verstoord? Om die vraag te beantwoorden, zouden mensen, volgens prof. Te Velde, onderscheid moeten maken tussen echte eenheid en een „samen-koffiedrinken-eenheid.” „Is het werkelijk een verlies van eenheid als we niet meer dezelfde krant lezen en lid zijn van verschillende clubs?”