Makoni neemt het op tegen Robert Mugabe, die sinds 1980 president is van Zimbabwe.Mugabe werd door de ZANU-PF op een conventie in december als enige kandidaat voor de verkiezingen aangewezen. Met zijn kandidaatstelling heeft Makoni de partijregels geschonden en daarom wordt hij geroyeerd.

„Het is een zeer duidelijke regel dat iedereen die de gekozen kandidaat van de partij uitdaagt, wordt geroyeerd”, aldus woordvoerder Nathan Shamuyarira van ZANU-PF. Makoni’s status binnen de partij was onduidelijk sinds zijn besluit om zich kandidaat te stellen voor het presidentschap.

De 57-jarige Makoni doet als onafhankelijk kandidaat mee aan de verkiezingen. Hij publiceert naar verwachting nog deze week zijn verkiezingsmanifest. Er wordt gespeculeerd dat hij de steun heeft van voormalig legerleider Solomon Mujuru, wiens vrouw de vicepresident is.

De 83-jarige Mugabe wil voor een zesde keer worden herkozen.

Inmiddels heeft oppositieleider Morgan Tsvangirai bevestigd dat ook hij zich kandidaat stelt. Met de aankondiging maakte hij een eind aan de speculaties dat hij van de kandidatuur zou afzien ten gunste van Makoni.

Met zijn besluit om aan de verkiezingen deel te nemen verdeelt Tsvangirai de oppositie tegen Mugabe en vergroot hij de kans dat Mugabe wordt herkozen. Tsvangirai prees Makoni als een patriot, maar zei dat hij dertig jaar lang tot het establishment van de regerende ZANU-PF behoorde en daarom net zo goed als Mugabe verantwoordelijk is voor de deplorabele staat waarin het land verkeert. „Oude wijn in een nieuwe zak”, was de conclusie van de leider van de Beweging voor Democratische Verandering (MDC).

Bij de vorige verkiezingen in 2002 verloor Tsvangirai van Mugabe, volgens westerse waarnemers door grootschalige fraude. Zijn partij is nu verdeeld en het is Tsvangirai niet gelukt een splintergroep onder leiding van Arthur Mutambara achter zijn kandidatuur te krijgen. De twee groepen zijn er nog niet in geslaagd afspraken te maken over een verdeling van kiesdistricten om de krachten tegen Mugabe te bundelen.

Verkiezingen in Zimbabwe kenmerken zich steevast door veel geweld en fraude. Het land verkeert in een enorme politieke en economische crisis. De inflatie bedraagt meer dan 26.000 procent. De werkloosheid is enorm en de winkels zijn leeg.

Maar hoewel het land nagenoeg bankroet is, wordt voor de 84e verjaardag van Mugabe niet op een eurootje gekeken. De festiviteiten zijn dit jaar gebudgetteerd op 3 biljoen Zimbabwaanse dollar, een bedrag dat uit publieke middelen moet worden opgebracht, aldus The Zimbabwe Times.

Volgens de officiële koers komt het bedrag overeen met 6,78 miljoen euro, maar op de reëlere zwarte markt is 3 biljoen dollar op dit moment zo’n 366.000 euro waard. Vorig jaar bedroeg het budget (omgerekend naar de zwartemarktkoers van destijds) nog ongeveer 50.000 euro.

Critici in Zimbabwe en Zuid-Afrika spraken al hun afkeuring uit over het publieke geld dat wordt gespendeerd in een land waar een kwart van de bevolking dagelijks honger lijdt.

De verjaardag van de president -geboren op 21 februari 1924- geldt in Zimbabwe als een nationale feestdag. Het feest wordt elk jaar in een andere stad gevierd. Dit jaar valt de eer te beurt aan het stoffige plaatsje Beitbridge, op de grens met Zuid-Afrika.