„We moeten niet -en we kunnen niet- een tweeledig bondgenootschap worden van degenen die bereid zijn te vechten en degenen die daartoe niet bereid zijn”, zei Gates. „Zo’n ontwikkeling, met al haar gevolgen voor de collectieve veiligheid, zou de alliantie vernietigen.”Al geruime tijd proberen de Amerikanen NAVO-lidstaten als Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en Turkije zo ver te krijgen gevechtstroepen naar Zuid-Afghanistan te sturen. Canada, dat in Zuid-Afghanistan al 78 militairen en een diplomaat heeft verloren, wil zijn 2500 manschappen terugtrekken als er geen versterking komt.

Gates zei verder dat een falen van de internationale gemeenschap in Afghanistan ook islamitische extremisten in de kaart zal spelen. Hij legde volgens Duitse media een direct verband tussen de aanslagen van 11 september 2001 in de VS en de actuele situatie in Afghanistan. De taliban die er worden bevochten zijn de beschermers van al-Qaida, het terreurnetwerk van Osama bin Laden dat verantwoordelijk wordt gehouden voor de aanslagen. Volgens Gates is ook in 2008 de terreurdreiging „onverminderd aanwezig.” Wanneer extremisten in het Afghaans-Pakistaanse grensgebied niet kunnen worden verslagen, zullen zij een directe dreiging vormen voor Europese steden, aldus Gates.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Frank-Walter Steinmeier, wees zaterdag al kritiek van Amerikaanse zijde op de Duitse rol in Afghanistan van de hand. „Duitsland heeft niets om zich over te schamen”, zei Steinmeier, die wees op de Duitse bijdrage aan de stabiliteit en de wederopbouw in het noorden van Afghanistan. Duitsland heeft 3500 manschappen in de regio.

Minister Van Middelkoop (Defensie), die ook in München was, was eveneens slecht te spreken over de Duitse regering, die haar troepen in Afghanistan niet naar het meer gevaarlijke zuiden van dat land wil sturen, waar onder andere de Nederlandse troepen actief zijn. De Duitsers „voelen zich aangesproken”, zei de Nederlandse bewindsman over de kritiek die vooral de Amerikanen hebben op de houding van Duitsland. Van Middelkoop wil niet spreken over een crisis in het bondgenootschap, maar vindt wel dat de lasten binnen de NAVO beter verdeeld moeten worden, zowel in geld als in risico’s.

Duitsland, Spanje en Italië weigeren troepen naar het riskante zuiden en oosten van Afghanistan te sturen. De regeringen in Berlijn, Madrid en Rome zitten met wijdverbreide publieke en parlementaire scepsis over het nut van de militaire aanpak in Afghanistan.

Frankrijk heeft laten weten dat het in principe bereid is de Canadezen te hulp te komen, maar weigert zich onder druk te laten zetten om een besluit te nemen. De Franse minister van Defensie, Hervé Morin, wilde in München niet verder gaan dan „een mogelijke supplementaire inspanning op de korte termijn.”

Voor Frankrijk gaat het om de verhoudingen binnen de NAVO en de Europese Unie. Morin klaagde dat de EU te weinig geld over heeft voor defensie en maar al te graag militair afhankelijk zou willen blijven van de Verenigde Staten. „De Europese landen moeten meer doen om de defensielasten te delen”, zei Morin. De enige manier om dat te realiseren is serieus militair samenwerken binnen de EU, aldus de Fransman.

Volgens Morin zijn de problemen van de NAVO-leiding om versterkingen voor Zuid-Afghanistan te krijgen het gevolg van de Europese militaire zwakte en de weigering een krachtige Europese defensie gestalte te geven. Op de achtergrond speelt een rol dat de Franse president Nicolas Sarkozy heeft laten doorschemeren dat Frankrijk overweegt zijn strijdkrachten na veertig jaar te herintegreren in de NAVO. Parijs zal hiertoe evenwel vermoedelijk alleen bereid zijn als Washington een grotere rol voor een Europese defensiemacht inruimt.

Morin sloot zich aan bij anderen die opriepen tot belangrijke hervormingen binnen de NAVO voorafgaand aan een topbijeenkomst in april in de Roemeense hoofdstad Boekarest.