Directeur Gerlach Cerfontaine van Schiphol vindt het „buitengewoon betreurenswaardig” dat een medewerker van SBS6 erin is geslaagd ongemerkt een nepbom aan boord van een passagiersvliegtuig te krijgen. „Dat incident is fouter dan fout. In ons jargon een doodzonde”, zei de topman van de luchthaven vrijdag.
Hij reageerde voor het eerst op de undercoveractie van SBS6. In het programma, dat zondag wordt uitgezonden, is te zien hoe een journalist drie maanden ongestoord als platformmedewerker op alle kwetsbare plekken op de luchthaven kon komen. Daardoor was hij niet alleen in staat via de personeelsingang een nepbom in de laadruimte van een vliegtuig te leggen, maar ook om grote partijen drugs langs de douane te smokkelen.
Cerfontaine benadrukte dat de reportage de zwakste schakel in de beveiliging van Schiphol blootlegt: „De grootste kwetsbaarheid is het personeel, vooral het tijdelijke”, zei hij. De directeur erkende dat personeelsleden minder werden gecontroleerd dan passagiers. „Dat is een feit en dat wordt nu gerepareerd”.
De beveiligingsmaatregelen van de luchthaven zijn woensdag verscherpt, nadat SBS6 de onthullingen had aangekondigd. De steekproefsgewijze controles van toegangspassen en bagage van personeel worden onvoorspelbaarder en het aantal controles neemt toe. Vanaf juli komt er bij toegangspoorten een irisscan te staan om te voorkomen dat iemand met andermans pas kan binnenkomen. Tot die tijd worden alle passen dubbel gecontroleerd door twee beveiligers.
Cerfontaine wees op het grote aantal medewerkers dat toegang heeft tot het beveiligde gebied van de luchthaven. Momenteel zijn er 50.708 actieve Schiphol–passen in omloop, waarvan er 4165 bij uitzendbureaus circuleren. De passen verschaffen dagelijks 15.000 tot 20.000 medewerkers toegang tot de beveiligde zone van Schiphol.
Vooral de toegang van oproepkrachten vormt een moeilijk te controleren onderdeel van de beveiliging, ook als straks de irisscan in gebruik is genomen. Cerfontaine zinspeelde erop dat nieuwe technologie nodig is om ervoor te zorgen dat oproepkrachten uitsluitend tijdens hun onvoorspelbare werktijden binnen kunnen.
De topman nam afstand van uitspraken dat de beveiliging van Schiphol zo lek is als een mandje. „We investeren daar veel in en pakken een hoop”, zei Cerfontaine, zonder over dat laatste uit te weiden. „Maar dit is een grensinfrastructuur waar alle rottigheid van de samenleving in tienvoud wordt uitgeprobeerd”.
Ook de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb), Tjibbe Joustra, betreurt de gang van zaken die de undercover–uitzending aantoont. „Het is heel teleurstellend als je dit ziet. Dit zag er heel eenvoudig uit. Maar eenvoudige zaken, waar mensen aan te pas komen, blijken moeilijk te controleren”, zei hij.
De Koninklijke Marechaussee heeft inmiddels een feitenonderzoek ingesteld. Minister Ernst Hirsch Ballin (Justitie) zal de Tweede Kamer maandag informeren over de gang van zaken, aan de hand van een eerste, snelle scan door de marechaussee.