NAIROBI – Een delegatie van de Verenigde Naties is woensdag in Kenia aangekomen om beschuldigingen te onderzoeken dat in het land op grote schaal de mensenrechten worden geschonden. Haar voornaamste missie is het vergaren van informatie bij de regering, de oppositie, slachtoffers en ooggetuigen. In Kenia zijn sinds de verkiezingen van 27 december meer dan duizend doden gevallen nadat een politieke crisis uitmondde in etnisch geweld. ‘Waarheid en aansprakelijkheid zijn van cruciaal belang voor het beëindigen van het geweld en het voorkomen van mensenrechtenschendingen in de toekomst’, zei VN-mensenrechtencommissaris Louise Arbour, die opdracht heeft gegeven tot de missie.

Het geweld dat na de verkiezingen uitbrak is inmiddels ontaard in een regelrechte stammenstrijd om grond en grondstoffen. Daarbij moeten vooral de Kikuyu’s van president Kibaki het ontgelden. Er wordt gevochten met kapmessen en bogen met giftige pijlen. Al meer dan driehonderdduizend Kenianen zijn voor het geweld op de vlucht geslagen. De ergste gevechten vinden in het westen plaats, zoals in Litein, 235 kilometer van Nairobi. Hier schoot de politie dinsdag met scherp om een woedende menigte uiteen te drijven. Een dag later vond de politie in een nabijgelegen bos achttien lichamen met schot- en snijwonden.

De Keniaanse oppositie dreigde woensdag met massale straatprotesten, omdat de regering haar niet betrok bij de samenstelling van een vergadering van ministers uit de Oost-Afrikaanse regio over de crisis. Die wordt donderdag in Nairobi gehouden. Eerder dit jaar ontaardden massale demonstraties van de oppositie in grote chaos, waarbij de politie het vuur opende op betogers.

De IGAD, zoals het verbond van landen uit de regio heet, wordt voorgezeten door de Keniaanse president Mwai Kibaki, die volgens de oppositie op oneerlijk wijze de recente verkiezingen won. De oppositiepartij de Oranje Democratische Beweging van Raila Odinga, Kibaki’s voornaamste rivaal, vindt het onacceptabel dat Kibaki de buitenlandse ministers ontvangt als ware hij het legitiem gekozen staatshoofd. De oppositie heeft gedreigd de bijeenkomst te verhinderen. Secretaris–generaal Anyang Nyongo van de Oranje Democratische Beweging zei dat in de huidige crisissituatie de normale regels niet opgaan, en dat de regering dus niet het recht heeft om de oppositie op deze manier buiten te sluiten.

Kofi Annan, het voormalige hoofd van de Verenigde Naties, kreeg de partijen vorige maand om de tafel om een oplossing te vinden voor de politieke impasse. Woensdag gingen de onderhandelingen daarover door. Odinga houdt vast aan zijn eis dat nieuwe verkiezingen worden gehouden. Kibaki weigert dat en zegt dat zijn herverkiezing eerlijk is gegaan, hoewel internationale verkiezingswaarnemers dat tegenspreken.