Ramp rond Keniaanse Sabaotstam niet vergeten
Er is veel aandacht voor de problemen in Nairobi en Eldoret, maar er is nog een grote ramp gaande in Kenia. Agatha van Ginkel vraagt om aandacht voor de Sabaotstam.
Terwijl de schijnwerpers gericht zijn op de rampen die zich voltrekken in Nairobi en Eldoret, voltrekt zich ruim een 100 kilometer ten westen van Eldoret nog een humanitaire ramp. Dit is het gebied waar de Sabaotstam woont. De Sabaot is een eenvoudige bevolkingsgroep van rond de 200.000 mensen die jarenlang relatief rustig geleefd hebben op Mount Elgon. Jarenlang is hier door Wycliffe Bijbelvertalers en de Gereformeerde Zendingsbond het Evangelie gebracht.De afgelopen maanden zijn er door interne conflicten zo’n 300 mensen vermoord en meer dan 45.000 mensen gevlucht. Het conflict heeft te maken met de verdeling van het land. Het is ten diepste nog een nawee van de kolonisatie door de Engelsen (net als de etnische conflicten van de verkiezingen). De Engelsen en de Afrikaners uit Zuid-Afrika hebben aan het eind van de 19e eeuw veel Sabaotmensen weggestuurd en zijn grote boerderijen gaan runnen in Sabaotland. Toen Kenia in 1963 onafhankelijk werd, is de toenmalige regering begonnen met het teruggeven van het land aan de rechtmatige eigenaren. Dit moest op verschillende plekken in Kenia gebeuren. Mount Elgon is een van de laatste gebieden waar dit nog moet gebeuren. Door de nodige corruptie bij de lokale overheid is dit op Mount Elgon nog niet voltooid.
Vorig jaar heeft een kleine groep uit de Sabaotgemeenschap het recht in eigen handen genomen en heeft een militie opgericht, Sabaot Land Defence Force (SLDF). Deze militie is de eigen mensen gaan terroriseren om hen zo van het land af te drijven zodat zij zelf het land kunnen gaan bewonen. Zij verbrandden hutten, vermoordden systematisch lokale leiders en iedereen die in de weg liep. ’s Nachts ronselden ze jonge jongens (vanaf een jaar of 14) die zich bij hen aan moesten sluiten of anders verminkt werden.
Moorden
De overheid leek in te grijpen door meer militairen en politie te sturen. Helaas werd de situatie er niet beter op. In de aanloop naar de verkiezingen werd het geweld steeds erger. De politie heeft toen in grove mate de mensenrechten geschonden door onder anderen jonge mannen, kinderen en zwangere vrouwen te vermoorden, vrouwen te verkrachten en hutten plat te branden. Hoewel een delegatie van de Sabaot de situatie onder de aandacht heeft gebracht van de president, is er niets veranderd. De president weigerde in te grijpen en zijn politie- en militaire macht tot de orde te roepen.
Veel Sabaotmensen zijn gevlucht en leven in erbarmelijke omstandigheden in plaatsen rondom de berg. Sabaotmensen die vluchten hebben geen inkomen en dus ook geen eten. De Sabaotmensen leven vooral van het land en als zij weg zijn van hun tuinen en hutten is er geen manier om aan eten te komen. Gezinnen proberen aan geld te komen voor eten door hun jonge dochtertjes hun lichaampjes te laten verkopen voor minder dan 1 euro. Een paar maanden geleden vluchtten twee vrouwen met twintig kinderen richting Eldoret. Ze hadden geen geld. Ze mochten gratis met de bus mee, maar in Eldoret aangekomen konden ze niet verder. De kinderen huilden van de honger. Omstanders hebben ze toen eten gegeven, maar hoe het verder is verlopen is niet bekend. Wel is bekend dat kinderen zijn omgekomen door ondervoeding en gebrek aan eenvoudig medicijnen die hun levens hadden kunnen redden.
Door de onveiligheid na de verkiezingen en problemen die daar bij kwamen, vluchten veel Sabaot mensen weer naar ’huis’, om daar in onveiligheid te overleven. Want veilig is het er nog niet. Terwijl de BBC, CNN en andere nieuwsorganisaties berichtten over de moorden in Nairobi en Eldoret, vergaten ze te vertellen dat er afgelopen weekend in een dorpje op Mount Elgon dertien mensen van één familie zijn vermoord en hun lichamen in de latrines gegooid zijn. In een andere dorpje werden zeven mensen vermoord, onder wie een zwangere vrouw.
Ondanks deze diepe ellende zijn er nog steeds Sabaotmensen die in God geloven. Sms’jes met het slechte nieuws dat vrienden vermoord zijn, worden vaak afgesloten met: „God is with us. We stay with Him, dead or alive.” De Sabaottaal kent geen woord voor God is barmhartig. Dit hebben zij vertaald met: ”God huilt met ons”. Wat doen wij?
De auteur werkt voor Wycliffe Bijbelvertalers en de GZB en heeft in Oost-Afrika gewerkt om lees- en schrijfonderwijs in lokale talen op te zetten. Zij is nu docente in Nederland.