Het onderzoek volgt op indicaties over gebrekkige concurrentie in de sector. De bedrijven brengen minder nieuwe geneesmiddelen op de markt en lijken de invoering van merkloze medicijnen soms uit te stellen.Door bestaande dure merkmedicijnen langer in de markt te houden kan de sector meer verdienen. „Zonder nieuwe medicijnen stagneert de kwaliteit van sommige medische behandelingen. Zonder merkloze producten blijven de kosten van de behandelingen hoog. We moeten uitzoeken waarom dat is en zonodig actie ondernemen", zei Kroes.

In het bijzonder zoekt de EU–commissaris naar illegale afspraken tussen bedrijven, bijvoorbeeld bij het beslechten van geschillen over patenten. Ook speurt ze naar kunstmatige drempels voor nieuwe medicijnen door zaken als misbruik van patenten.

Kroes kan ondernemingen overal in de wereld enorme boetes opleggen als ze EU–regels voor concurrentie overtreden. Vorig jaar deelde ze voor 3,3 miljard euro aan boetes uit.

Kroes meldde woensdag niet welke bedrijven of landen betrokken zijn bij het onderzoek in de pharmaceutische sector. Ze koos voor dit onderzoek omdat veel burgers er belang bij hebben, stelde ze. „Medicijnen kosten ons allen veel geld. We geven jaarlijks 200 miljard euro uit aan pharmaceutische producten. Dat is rond de 400 euro voor iedere man, vrouw en kind in de 27 landen van de Europese Unie".

De commissaris is van plan om in de herfst een tussenrapport te publiceren over de concurrentie in de sector. Een eindrapport volgt voorjaar 2009.